در بحار از کتاب «الانوار المضيئه» ضمن حديث مرفوعي از اسحاق بن عمار آورده که گفت: از آن حضرت پرسيدم: اين که خداوند به شيطان تا وقت معلوم مهلت داد و در کتاب خود فرموده: «فَإِنَّکَ مِنَ المُنْظَرِينَ إِلي يَوْمِ الوَقْتِ المَعْلُومِ»؛ [1] البته تو از مهلت يافتگاني تا روز هنگام معيّن. چه وقت است؟ فرمود: وقت معلوم روز قيام قائم آل محمدعليهم السلام است، هرگاه خداوند او را برانگيزد در مسجد کوفه باشد که ابليس با خواري و زبوني مي آيد و مي گويد: اي واي از اين روزگار! آن گاه از پيشاني اش گرفته و گردنش زده مي شود. آن هنگام روز وقت معلوم است که مهلت او به پايان مي رسد. [2] .

مي گويم: بحراني اين روايت را در برهان [3] از امام صادق عليه السلام نقل کرده و روايات ديگري نيز به همين معني آمده و بين اين روايات و روايت ديگري که در بحار و برهان منقول است که رسول خداصلي الله عليه وآله ابليس را مي کشد، منافاتي نيست. زيرا که فعل در روايات اوّل به صيغه مجهول است و فاعل تصريح نشده است. و منظور از روز در اين روايت زمان و دوران ظهور است، نه روز در اصطلاح متعارف که بر اهل اطلاع پوشيده نيست.



[ صفحه 223]