پيش از اين گفتيم که هر قدر رشد عقلي مردم بيشتر شود، نظام



[ صفحه 22]



ملوک الطوائفي محکوم مي شود و حکومت مرکزي و قدرت يک قانون قويتر مي شود، اخبار چه مي گويد؟ درباره زمان ظهور امام عصر، روايتي است از امام باقر عليه السلام که در تمام کتب نوشته شده:

«عن ابي جعفر عليه السلام: اذا قام قائمنا وضع الله يده علي روس العباد فجمع بها عقولهم و کملت به احلامهم» [1] .

امام باقر عليه السلام مي فرمايد: زمان ظهور امام عصر که مي رسد خداوند دست رحمتش را بر سر بندگان قرار مي دهد، توجه کنيد نمي گويد بر سر مومنان يا مسلمانان، مي گويد بر سر همه بندگان، خوب دست رحمت حق که بالاي سر شرقي ها، غربي ها، اروپائي ها، امريکائي ها، آسيائي ها مي آيد، اين دست رحمت حق چه مي کند؟

مي گويد: با دست حضرت حق عقلهاي مردم متمرکز مي شود.

عقل مردم کامل مي شود.

قبل از ظهو امام عصر، يکي از شرائط ظهور ترقي عقل مردم است، يعني بايد اين قدر سطح افکار بالا رود، اين قدر مغزها بايد ترقي کند که تمام روي کره زمين بتواند يک حکومت را بپذيرد، چون از نظر مردم شناسي اجتماعي، اساس و پايه اصلي قدرتهاي بزرگ در



[ صفحه 23]



دنيا بر مقياس و معيار صلاحيت عقلي مردم است، پس شرط اول رشد عقل است که اين را اخبار ما مي گويد.

اين جمله را خوب دقت کنيد: در روزگارهاي گذشته ملوک الطوائفي مثل هندوستان، در هر يک منطقه يک «مهاراجه» داشت که او سلطنت مي کرد، او حکومت مي کرد. بعضي از منطقه ها بزرگ و بعضي ديگر کوچک بود، در هر منطقه کوچک يا بزرگ يک مهاراجه حکومت مي کرد، الان چطور شده که چهار صد ميليون نفر [2] زير بار يک حکومت رفته اند؟ چون سطح فکر بالا آمده است. هر چه سطح فکر بالاتر بيايد ملوک الطوائفي محکوم مي شود و اصول دموکراسي بقول امروز که عاليترين حکومت شناخته شده است مردم را اداره مي کند.

پس شرط اول عقل است، يک نفر بحث علمي مي کند که آيا مي شود دنيا را با يک حکومت اداره کرد؟ جواب: با مردم منحط نه، آنها مثل بره اند، يک ذره که آمدند، بالا خانواده تشکيل مي شود، يک ذره بالاتر عشيره، يک ذره بالاتر قبيله، يک ذره بالتر ايل، يک مقدار بالاتر شهر، يک مقدار بالاتر دو تا شهر، بعد ملوک الطوائفي مي آيد، بعد براي بيست ميليون نفر يک حکومت، همين گونه افزايش مي يابد



[ صفحه 24]



تا براي صد ميليون نفر يک حکومت وجود دارد، آمريکا براي دويست ميليون نفر يک حکومت، در هندوستان براي چهار صد ميليون نفر يک حکومت و در چين کمونيست براي هشت صد ميليون نفر يک حکومت وجود دارد.

اگر عقلها بالا برود يک قانون بر سر همه سايه مي اندازد. اگر رشد عقلي افزايش يابد يک حکومت همه را اداره خواهد کرد پس معيار رشد عقلي است. و امام باقر عليه السلام مي فرمايد: قبل از ظهور و حکومت امام عصر عليه السلام عقلها بايد بالا برود.

اکنون عامل ديگر را که آمادگي مردم براي تحول است، بيان مي کنيم، گرچه تحول متوقف است بر اينکه يک نفر از موقعيت استفاده کرده و تحول را ايجاد کند. مثالي که در کتابها مي نويسند جريان «آبراهام لينکلن» است، اما ما مثال ديگري مي آوريم.