با توجه به طول عمر شريف امام عصر ارواحنا له الفداء اگر بخواهيم موارد نشاط و خستگي ناپذيري ايشان را بر شمرديم کتابهاي قطوري را تشکيل خواهد داد، زيرا در طول زمان، عبادت و بندگيهاي ايشان در درگاه پروردگار حکيم و دعاها و مناجاتها و



[ صفحه 146]



راز و نيازها آن قدر زياد است که هر کدام موضوع کتابي را به وجود مي آورد. لذا مي بينيم که در کتب حديث فصلهائي جداگانه درباره ادعيه وارده از ايشان، زيارات منقوله و اذکار و نمازهايي که در طول غيبت صغري و کبري به طور مستقيم و غير مستقيم تعليم فرموده اند وجود دارد. و يا اينکه مي دانيم ايشان هر ساله به زيارت حج تشريف مي برند و در مراسم حضور مي يابند و اعمال حج و عمره را انجام مي دهند. و در طول هزار و صد و پنجاه سال زندگي چقدر به نماز ايستاده و روزه گرفته اند و اعمال واجبات و مستحبات انجام داده و به زيارت اجدادشان بخصوص حضرت امام حسين سيدالشهداء صلوات الله عليه رفته اند و در هيچ کدام کوچکترين احساس خستگي و يک نواختي نداشته و ندارند. مورد ديگر اينکه در طول چند قرن از هزاران نفر استغاثه کننده دستگيري کرده و به فريادشان رسيده اند و به طور جمعي و فردي از شيعيان حمايت فرموده اند. و اينها همگي دليلي است بر اينکه زندگي چندين صد ساله ايشان مشحون از کوشش در راه عبوديت حق تعالي بوده، آني حالت کسالت و ملال در وجود نازنينشان راه ندارد. بنابر اين در مورد خستگي ناپذيري ايشان خوانندگان گرامي را به کتب تفصيلي که درباره زندگي و برنامه و خصوصيات اخلاقي ايشان و ابعاد ديگر نوشته شده است ارجاع داده، به همين تذکر فهرست وار بسنده مي کنيم.