گنجينه بي انتهاي روايات ما نيز که بيان و توضيح و تفسير قرآن هستند مملو و سرشار از بحث محبت در جنبه هاي گوناگون و ابعاد مختلفه آن است و در اين زمينه



[ صفحه 21]



کتب و جوامع روائي و حديثي و تفسيري ما نکته اي را فروگذار نکرده اند: احاديث پيرامون مقوله محبت و عشق آن قدر زياد است که به آساني نمي توان آنها را احصاء نمود. مثلا در کتاب شريف کافي ابواب ذيل در کتاب ايمان و کفر جلب توجه مي کند: باب المداراه: باب مدارا نمودن باب الرفق: باب رفاقت باب الحب في الله و البغض في الله: باب دوستي و دشمني در راه خدا باب صله الرحم: باب صله رحم باب البر بالوالدين: باب نيکي به پدر و مادر باب اخوه المومنين بعضهم لبعض: باب برادري مومنان با يک ديگر باب التراحم و التعاطف: باب رحم و محبت کردن نسبت به يک ديگر باب زياره الاخوان: باب ديدار برادران با يک ديگر باب المصافحه: باب مصافحه نمودن باب المعانقه: باب معانقه باب التقبيل: باب بوسيدن باب تذاکر الاخوان: باب مذاکره با برادران باب في الطاف المومن و اکرامه: باب اظهار محبت و تکريم به مومن باب في سکون المومن الي المومن: باب آرامش مومن به مومن باب الدعاء للاخوان بظهر الغيب: باب دعا براي برادران در غياب آنها باب حسن المعاشره: باب حسن معاشرت باب التحبب الي الناس و التودد اليهم: باب محبت و دوستي به مردم کردن باب اخبار الرجل اخاه لحبه: خبر دادن انسان برادرش را که او را دوست مي دارد باب التسليم: باب سلام کردن باب التکاتب: باب مکاتبه کردن نگارنده در بررسي اجمالي احاديث در کتب حديثي مانند بحارالانوار علامه مجلسي رحمه الله عليه و ساير کتب حديث، ابواب زير را به دست آورده است: - محبت خدا به انسان



[ صفحه 22]



- محبت انسان به خدا - محبت اهل البيت عليهم السلام به شيعيان - محبت شيعيان به ائمه اطهار عليهم السلام - محبت به والدين - محبت به اولاد - محبت به استاد - محبت به شاگرد - ايمان يعني حب و بغض - محبت به برادران ديني - خواص و آثار محبت - محبت دنيا و اشرار - محبت کر و کور مي کند - محبت ممدوح - محبت مذموم البته، فصل بنديهاي اين نوشته به ترتيب اين ابواب نيست بلکه ترتيب خاص ديگري دارد که در صفحات آينده خواهيد ديد - ان شاء الله. نمونه بارز تاکيد روايات بر محبت، حديث زيرا است: کل امر ذي بال لم يذکر فيه بسم الله الرحمن الرحيم فهو ابتر. [1] .

هر کار ارزشمندي اگر با بسم الله الرحمن الرحيم آغاز نگردد ناتمام خواهد ماند. البته، اهميت آغاز هر کاري با اين کلمه طيبه به خاطر خواصي است که از جمله آن يادآوري دو صفت از صفات حق تعالي مي باشد که منبع جوشش و فوران رحمت رحمانيه و رحيميه است و شامل دنيا و آخرت و مومن و کافر خواهد بود. چرا که رحيم اسم عام است و معناي خاص دارد (يعني انسانها نيز مي توانند اين نام را بر فرزندان خود بگذارند اما معناي آن مخصوص به رحمت حق تعالي به افراد خاصي است. (و رحمان اسم خاص با معناي عام است. (يعني انسانها از نامگذاري به آن



[ صفحه 23]



ممنوع شده اند و معناي آن رحمت واسعه خداوند بر تمامي موجودات است. (ديگر مطالب حديثي را در ضمن مباحث آينده خواهيد ديد).