آن هنگام که ما براي آن محبوب غايب از نظر و هجران گزيده از اغيار - که ياران بر دوام از چشمه زلالش سيراب اند - هديه اي مي فرستيم، نمازي مي خوانيم، امامي را زيارت مي کنيم و يا آياتي از قرآن مي خوانيم و به آستان آن حضرت سلام الله عليه هديه مي کنيم، بر آنيم که هم اعمال ناقص ما شرف قبول يابد و هم با اين اهدا و ابراز محبت، خود را به آن وجود نازنين نزديک تر کنيم. و اين فرمان خود آنان است و



[ صفحه 86]



راهي است که خود به رهروي اش امر فرموده اند، آنجا که مي فرمايند: آن کس که ثواب نماز خود را براي رسول خدا صلي الله عليه و آله و اميرالمومنين عليه السلام و اوصياء پس از او صلوات الله عليهم قرار دهد، خداوند ثواب نماز او را چندين برابر مي گرداند و پيش از آن که روح از تن او بيرون رود به او گفته مي شود: اي فلاني! هديه تو به ما اکنون تو را بهره مي دهد و امروز روز پاداش تو است، چشمت روشن و خاطرت آسوده باد بر آنچه خداوند برايت مهيا ساخته و گوارايت باد. راوي مي گويد: گفتم: نماز خود را چگونه هديه کند؟ فرمود: نيت مي کند ثواب نماز خود را براي پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله. اگر مي تواند پنجاه رکعت (فريضه و نافله) دو رکعت در هر نمازي بجا آورد و به هر کدام از ائمه که بخواهد هديه مي کند و... و پس از تشهد و سلام مي گويد: اللهم انت السلام و منک السلام يا ذا الجلال و الاکرام صل علي محمد و آل محمد. خداوندا! اينها رکعاتي بود هديه به بنده و پيامبر و فرستاده تو محمد بن عبدالله صلي الله عليه و آله که فرجام پيامبران و سيد فرستادگان است. خداوندا! آن را از من قبول کن و به او ابلاغ فرما... [1] .

سيد بن طاووس پس از بيان نحوه هديه به هر کدام از امامان عليهم السلام، خطاب به فرزندش محمد مي گويد: ممکن است به فکر تو برسد که آنان از هداياي تو بي نيازند يا در تکرار روزها به نظرت رسد که هديه زيادي به آنان نمودي پس به خيالت برسد که از آن فراغت يابي. اما بدان که آنان صلوات الله عليهم از هديه تو بي نيازند، اما تو از هديه دادن به آنان بي نياز نيستي که بدين وسيله دارائي خود را به آنان نزديک کني همان گونه که خداوند از حالات و بندگي تو بي نياز است. پس اول که هديه مي کني در انديشه تو بايد چنين باشد که منت از خدا و ائمه عليهم السلام است بر تو که تو را به سعادت دائم و خلود در احسان خودشان راهنمائي کرده اند: يمنون عليک ان اسلموا قل لا تمنوا علي اسلامکم بل الله يمن عليکم ان هديکم للايمان [2] .

و تو چناني که بعضي اديبان گفته اند:



[ صفحه 87]





اهدي لمجلسه الکريم و انما

اهدي له ما خرت من نعمائه



کالبحر يمطره السحاب و ما له

من عليه لانه من مائه



يعني: هديه مي کنم به مجلس بزرگوار او. اما آنچه را هديه مي کنم از داده هاي خود اوست، مانند دريا که ابرها بر آن مي بارند و منتي بر دريا نيست زيرا از آب خود درياست که مي بارند. و اما اگر به نظرت رسيد که هداياي زيادي نمودي پس بدان که انديشه هديه کردن بر تو از طريق عنايت خداوند - جل جلاله - حاصل شده زيرا بايد به خود بگويي: اگر محبتهاي الهي نبودند، خداوند نه زميني و نه آسماني و نه کسي را در شهرها و نه آتشي و نه بهشتي و نه چيزي از نعمتها خلقت نکرده بود. پس، آيا غير از اين است که برگشت تمامي اعمال تو به دارائي آنها و در ديار خشنودي آنان است؟... و پس از آن سيد بن طاووس رضوان الله عليه به تفصيل، نمازهاي هديه را به هر يک از ائمه معصومين عليهم السلام بيان مي کند. در نتيجه اين مقال، گذشتن از دارائيهاي مادي و معنوي در راه وصال محبوب، زمينه روحي را براي فدا کردن جان و هستي محب، آماده مي سازد و تمامي علقه ها را به سوي محبوب (الله و اولياي او) سرازير مي کند.