عشق قرار و سکون را از عاشق مي گيرد و به سوي محبوب خود حرکتش مي دهد، تا آنجا که با تمام وجود، محبوب را مي خواند (دعا مي کند) و اين دعا و خواندن مراتبي گوناگون دارد. دعاي به زبان، مرتبه خفيفه و جلوه اي از دعاي حقيقي است که به تمام جان و هستي انجام مي شود و شرط اصلي استجابت دعا همين خواستي حقيقي است که با تمام هستي انجام مي پذيرد، يعني خواسته خود را حتي به رگ و خون بطلبد تا مورد اجابت قرار گيرد. و اذا سئلک عبادي عني فاني قريب اجيب دعوه الداع اذا دعان. [1] .

زماني که بندگانم از من پرسش کردند بدانند که من نزديک هستم و دعوت داعي را پاسخ مي دهم به شرط اينکه مرا بخواند. در اينجا که خداوند متعال به صيغه متکلم وحده (دعان) تعبير مي فرمايد به معناي اين است که شرط دعا عشق به من و خواندن من و خلاصه توحيد و اخلاص است. لذا عاشق با تمام وجود موج مي شود که ويژگي آن سر کشيدن، بلا رفتن و پايين آمدن است و گويا اين سر کشيدن و بلند شدن به خاطر اين است که محبوب خود را ببيند و عاشق منتظر ديدار محبوب نيز همانند امواج، خروشان و متلاطم مي گردد و خود را به هر سو مي زند تا مگر معشوق را بيابد و در ساحل وجود او آرام گيرد. در اين



[ صفحه 220]



صورت است که تمامي وجودش دعا مي شود. لذا مي بينيم عاشقان کوي محبوب ما - که خود محبوب عالميان اند - نيز چنين بيتابي و تلاطمي در وجودشان هست که آنان را بي قرار کرده و همواره در حالت دعا و طلب اند.