به اعتراف قرآن آن کس که دل و زبانش از ياد يار غافل است و عهد فطري خود را با يارش فراموش کرده هرگز نمي تواند انسان معتدلي باشد و چنين کسي را محبوبهاي محدود شيطاني و خواهشهاي نفساني به خود مشغول مي سازد: و لا تطع من اغفلنا قلبه عن ذکرنا و اتبع هويه و کان امره فرطا. [1] .

اي حبيب ما! از کساني که دلشان از ياد ما غافل است اطاعت نکن که چنين افرادي پيرو نفس خويشتن و غير معتدل اند. در پايان، آنچه از اين فصل نسبتا مفصل نتيجه مي گيريم آن است که: از آثار مهم و بارز عشق و محبت، ياد و ذکر نام محبوب است و ياد آور شديم که ذکر، مراتب و مراحلي دارد که از جمله آنها ذکر زباني است، و گفتيم ائمه طاهرين



[ صفحه 185]



سلام الله عليهم نامهاي خدا و اسماء حسناي اويند و لذا ذکر آنان ذکر خداست. اعراض از ذکر موجب زندگاني پر مشقت مي گردد، و آن چه موجبات قرب ما را به ساحت قدس ربوبي فراهم مي کند تشکيل مجالس ياد و ذکر مناقب آن سروران دنيا و آخرت است.



[ صفحه 186]