خاندان پاک پيامبر صلي الله عليه و آله که محور عواطف و محبتهاي زلال و خدائي شيعيانشان هستند در ادامه سير بي امان آنها به سوي مقام قرب به آنان سفارش مي کنند که گرد هم جمع شوند و نام خدا را به زبان آورند، يعني محافل انس تشکيل دهند و با بهره گيري از دستورهاي عملي پيشوايان معصومشان سلام الله عليهم اجمعين - و نه با استفاده از بافته هاي شيطاني و گمراه کننده که نظاير آن بي شمار است - حلقه ذکر تشکيل دهند و از فضائل و مناقب اين نامهاي راستين خدا - ائمه هدي عليهم السلام - بهره برگيرند. در اين رابطه به روايات زير توجه کنيد:

1 - قال رسول الله صلي الله عليه و آله: بادروا الي رياض الجنه. قيل: يا رسول الله و ما رياض الجنه؟ قال: حلق الذکر. [1] .

پيامبر صلي الله عليه و آله فرمودند: به جانب باغهاي بهشت بشتابيد. عرض شد: اي رسول خدا! باغهاي بهشت کدامند؟ فرمود: حلقه هاي ياد خدا.

2- قال لقمان لابنه: يا بني اختر المجالس علي عينک فان رايت قوما يذکرون الله فاجلس معهم. فان تکن عالما ينفعک علمک و ان تکن جاهلا علموک، و لعل الله ان يظلهم برحمه فيعمک معهم. و اذا رايت قوما لا يذکرون الله فلا تجلس معهم فانک ان تکن عالما لا ينفعک علمک و ان تکن جاهلا يزيدوک جهلا، و لعل الله ان يظلهم بعقوبه فيعمک معهم. [2] .

لقمان حکيم به فرزندش مي فرمايد: اي پسرکم! مجالس را با بينش روشن انتخاب کن. اگر گروهي را ديدي که ذکر خدا را مي کنند با آنان همنشيني کن، زيرا اگر عالم باشي از علمت بهره مي بري و اگر جاهل باشي تعليمت مي دهند و شايد خداوند سايه رحمتش را بر سر آنان گسترد، پس تو نيز مورد رحمت قرار گيري. و اگر گروهي را ديد که به ياد خدا نيستند با آنان



[ صفحه 180]



همنشيني نکن، زيرا اگر عالم باشي علمت به تو سودي نمي بخشد و اگر جاهل باشي جهلت را بيشتر مي کنند و چه بسا که عقوبتي بر ايشان فرا رسد و تو را نيز فراگيرد.

3 - عن رسول الله صلي الله عليه و آله انه خرج علي اصحابه فقال: ارتعوا في رياض الجنه. قالوا: يا رسول الله و ما رياض الجنه؟ قال: مجالس الذکر. [3] .

پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله روزي با اصحاب خود برخورد نمود و فرمودند: از ثمرات باغهاي بهشت بهره گيريد گفتند: اي رسول خدا! باغهاي بهشت کدامند؟ فرمودند: مجالس ذکر خدا.

4 - عن الصادق عليه السلام قال: ما اجتمع قوم في مجلس لم يذکروا الله و لم يذکرونا الا کان ذلک المجلس حسره عليهم يوم القيامه. [4] .

امام صادق عليه السلام فرمودند: اگر مردمي در مجلسي جمع شوند و ياد خدا و ياد ما نباشند آن مجلس برايشان در روز قيامت موجب حسرت خواهد شد.

5 - روي الحسن بن ابي الحسن الديلمي عن النبي صلي الله عليه و آله ان الملائکه يمرون علي حلق الذکر فيقومون علي روسهم و يبکون لبکائهم و يومنون علي دعائهم فاذا صعدوا الي السماء يقول الله تعالي: يا ملائکتي اين کنتم؟ و هو اعلم. فيقولون: يا ربنا انا حضرنا مجلسا من مجالس الذکر فراينا اقواما يسبحونک و يمجدونک و يقدسونک و يخافون نارک. فيقول الله سبحانه: يا ملائکتي ازووها عنهم و اشهدکم اني قد غفرت لهم و امنتهم مما يخافون. فيقولون: ربنا ان فيهم فلانا و انه لم يذکرک. فيقول الله تعالي: قد غفرت له بمجالسته لهم فان الذاکرين من لا يشقي بهم جليسهم. [5] .

حسن بن ابي الحسن ديلمي از پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله نقل مي کند که آن حضرت فرمودند: فرشتگان بر حلقه هاي ذکر مي گذرند، پس بر سر آنان ايستاده، بر گريه آنان مي گريند و براي دعاهايشان آمين مي گويند و هنگامي که به آسمان صعود مي کنند خداوند متعال فرمايد اي ملائکه من کجا بوديد؟ در حالي که خداوند داناتر به کار آنهاست. پس مي گويند: پروردگارا!



[ صفحه 181]



ما در مجلسي از مجالس ذکر حاضر شده و اقوامي را ديديم که تو را تسبيح و تمجيد و تقديس مي کردند و از آتش تو مي ترسيدند. پس خداوند مي فرمايد: اي فرشتگان من! آتش را از آنان دور کنيد و من شما را شاهد مي گيرم که آنان را بخشيدم و از آنچه مي ترسيدند در امن قرار دادم. پس مي گويند: پروردگارا! در ميان آنان کسي است که به ياد تو نيست. خداوند مي فرمايد: او را نيز به خاطر همنشيني با آنان بخشيدم، زيرا همنشين ذاکران به شقاوت نمي رود. بر پايه اين توصيه محبت آميز، از زمان امامان معصوم عليهم السلام تا کنون رسم شيعه چنين بوده که مجالس ذکر و حلقات ياد تشکيل مي داده و در اين مجالس محدثان و دانشمندان بزرگوار عالم تشيع شرکت جسته و شاگردان مکتب اهل بيت عليهم السلام در پاي کرسي درسشان خاضعانه زانو مي زده و به ذکر خدا و اصول اعتقادات و ذکر پيامبر صلي الله عليه و آله و اولاد گرامي اش صلوات الله عليهم اجمعين و فضائل و مناقب آنان مي پرداخته اند و هر کسي روايتي در فضائل و مناقب اسماء حسناي الهي - ائمه عليهم السلام - به ياد داشته قرائت مي کرده است و کاتبان آنها را مي نوشته اند و همين جلسات ذکر بود که از خود آثاري بنام، همچون امالي (ديکته شده) باقي گذاشت که در ميان کتب شيعه حائز جايگاهي رفيع و ارزشمند شده اند. [6] .

و چه بسيار تاسف بار و اندوهناک است که اين رسم امروزه از ميان ما مدعيان پيروي اهل بيت عليهم السلام بر چيده شده است. اگر چه به کوري چشم دشمنان تشيع و خاندان عصمت و طهارت، سلام الله عليهم مجالس وعظ و خطابه و بيان عقايد و اخلاق و فقه و مجالس تعزيه و سوگواري از رونق خاصي برخوردار است اما آن شکل زيبا و دست نخورده را که از روي کتب و متون مورد اعتماد، احاديث فضائل و مناقب ائمه عليهم السلام بررسي شود متروک و منسوخ گشته، و هم اکنون جاي آن دارد که در اين وانفساي تبليغات سوء و گسترده پاسداران شب، و دشمنان نور ولايت، گويندگان مذهبي و وعاظ، سنت ديرينه بزرگان دين را زنده کنند، و باز آن مجالس ذکر را احياء نموده، با تکيه بر کتب و نوشته هاي حديثي، مجالس قرائت حديث تشکيل دهند،



[ صفحه 182]



باشد که بدين طريق سموم مهلک منتشره از جانب دشمنان مکتب تشيع، پيرامون مقام شامخ ائمه اثني عشر صلوات الله عليهم دفع شود و شرشان به خودشان بازگردد.