قرآن کريم در برخي آيات خويش از نامهاي بزرگ خدا يعني ائمه هدي عليهم السلام به عنوان نعمت ياد مي کند:

1 - و اعتصموا بحبل الله جميعا و لا تفرقوا و اذکروا نعمت الله عليکم اذ کنتم اعداء فالف بين قلوبکم. [1] .

همگي به ريسمان محکم خدا چنگ بزنيد و پراکنده نشويد و نعمت خدا را ياد کنيد آن هنگام که دشمن يک ديگر بوديد، سپس قلبهاي شما را الفت داد. در صفحات گذشته از نظرتان گذشت که از آثار مهم محبت ائمه صلوات الله عليهم تاليف قلوب مومنان است و مقصود از نعمت نيز در آيه شريفه، وجود پر برکت آن ذوات مقدسه يعني همان اسماء حسناي الهي است که به برکت آنان قلوب مومنان با يک ديگر الفت مي يابد. به حديث زير تبرک مي جوئيم: عن احمد بن عيسي قال: حدثني جعفر بن محمد عن ابيه عن جده عليهم السلام في قوله عز و جل: يعرفون نعمت الله ثم ينکرونها، قال: لما نزلت انما وليکم الله و رسوله و الذين آمنوا الذين يقيمون الصلاه و يوتون الزکاه و هم راکعون اجتمع نفر من اصحاب رسول الله صلي الله عليه و آله في مسجد المدينه فقال بعضهم: ان کفرنا بهذه الايه نکفر بسايرها و ان آمنا فان هذا ذل حين يسلط علينا ابن ابي طالب. فقالوا: قد علمنا ان محمدا صلي الله عليه و آله صادق فيما يقول و لکنا نتولاه و لا نطيع عليا فيما امرنا. قال: فنزلت هذه الايه: يعرفون نعمه الله ثم ينکرونها، يعرفون ولايه علي و اکثرهم الکافرون بالولايه. [2] .

احمد بن عيسي گويد: حضرت امام ششم از پدرش، از جدش عليهم السلام روايت مي فرمايد که درباره آيه مي شناسند نعمت خدا را و سپس انکار



[ صفحه 178]



مي کنند فرمودند: هنگامي که آيه همانا سرپرست شما خداوند و رسول او و کساني هستند که ايمان آورده اند، همان کساني که نماز را به پاي مي دارند و زکات مي دهند در حالي که در رکوع هستند نازل شد گروهي از صحابه رسول خدا صلي الله عليه و آله در مسجد مدينه اجتماع کرده، به يک ديگر گفتند: اگر به اين آيه ايمان نياوريم به ديگر آيات نيز کفر ورزيده ايم، و اگر ايمان بياوريم ذلت ما خواهد بود، زيرا اين آيه فرزند ابوطالب را بر ما مسلط مي کند. پس گفتند: مي دانيم که محمد صلي الله عليه و آله راستگوست و ولايت او را نيز مي پذيريم، ولي اطاعت از علي بن ابي طالب نمي کنيم. در اينجا بود که اين آيه نازل شد که: نعمت خدا را مي شناسند سپس آن را انکار مي کنند. مي شناسند ولايت علي (عليه السلام) را و اکثر آنها به ولايت کافرند.

2- و اذکروا نعمت الله عليکم و ميثاقه الذي واثقکم به اذ قلتم سمعنا و اطعنا. [3] .

نعمت خدا را ياد کنيد و عهدي را که از شما درباره آن پيمان گرفته و شما گفتيد شنيدم و اطاعت کرديم [فراموش نکنيد]. به دلالت روايات فراوان، ميثاق خداوند وجود پيامبر صلي الله عليه و آله و ائمه عليهم السلام و ولايت آنان است همان گونه که در عبارات آسماني زيارت سلام علي آل يس خطاب به محبوب دلهايمان امام زمان عليه السلام عرضه مي داريم: السلام عليک يا ميثاق الله الذي اخذه و وکده. سلام بر تو اي پيمان خدائي که خداوند از مردم گرفته و بر آن تاکيد کرده است. بنابر اين، ميثاقي که در آيه کريمه فرمان داده مي شود که از آن ياد کنيد، وجود مقدس ولي عصر و اجداد طاهرينش عليهم السلام است. يعني ذکر آنان، ذکر نعمت و ميثاق و نام خداست و از آنجا که اين ذوات مقدسه وجه خدايند [4] که روي آوردن به جانب خدا از طريق وجه او امکان پذير است، پس به واسطه ذکر اينان است که مي توان به مقام قرب الهي پاي نهاد:



[ صفحه 179]



بکم فتح الله و بکم يختم. [5] .

به شما آفرينش را آغاز نمود و به وسيله شما پايان مي دهد.