از شرائط گسترش و پيشرفت نهضت ها و تحرک ها يکي هم آشنا بودن با ابعاد زماني معاصر آن است چنانچه حضرت صادق (ع) نيز در اين باره فرموده اند: داناي بزمان خويش به اشتباهکاري نيفتاده و اشکالات به او روي آور نمي شوند. [1] تحرکهاي زمان غيبت هم از اين اصل مستثني نيست و براي به ثمر رساندن آنها ناچار از آشنائي با سير کلي جريانات عصر غياب امام (ع) هستيم، زيرا وقايع زمان پنهاني حضرت مهدي (ع) عموما بر يک روال بوده و از يک چهارچوب کلي پيروي مي کند و تنها در اين ميان ظاهرشان تغيير مي يابد. (تفصيل اين بحث در بخش غيبت خواهد آمد). تعيين آن اصول و خط مشي مربوط به بررسي مسائل حول غيبت بوده که خود شاخه اي از فرهنگ اسلام مي باشد. که با توجه به اين معرفت، الزامي ديگر در جهت ضرورت مطرح گرديدن فرهنگ امام در جامعه احساس مي گردد، که عدم اقدام به آن باعث هدر رفتن



[ صفحه 23]



نيروهايمان گردد.