آيا در زمان غيبت طولاني هيچ سرپرست و رهبري براي مردم نيست؟ آيا ولي عصر عليه السلام نماينده اي در بين مردم ندارند؟ قطعا چرا. زيرا وقتي دوران غيبت کوتاه تمام شد و حضرت شخص معيني را به عنوان نايب خاص خويش معرفي نکردند، دستور دادند در زمان غيبت طولاني، از مراجع تقليد و فقهاي عادل اطاعت کنيد که آنها راهنمايان شما هستند. در دوران غيبت کوتاه شخص معين و خاصي به وسيله خود آن حضرت انتخاب مي شد و يک يک نواب اربه را امام زمان عليه السلام به مم نيابت مخصوص نصب کرده و به مردم معرفي نمودند.اما از هنگامي که غيبت دوم آغاز شد، شخص معيني را به عنوان نماينده انتخاب نفرمودند، بلکه با يک فرمان عمومي، نشانه هاي نايبان خويش را اعلام نمودند و نيابت آنها را بطور عمومي و کلي امضا کردند. دانشمند بزرگوار شيعه، مرحوم صدوق در صفحه 484 کتاب ارزشمند کمال الدين نامه اي را از حضرت ولي عصر عليه السلام که در پاسخ سوالات اسحاق بن يعقوب صادر فرمودند، نقل کرده و در ضمن آن، چنين آمده که امام زمان عليه السلام به اسحاق بن



[ صفحه 72]



يعقوب فرمودند: در حادثه ها و رويدادهايي که واقع شده به کساني که احاديث و گفتار ما را نقل مي کنند، رجوع نماييد، زيرا آنها حجت من بر شما هستند و من حجت خداوند بر آنها هستم. ششمين امام شيعيان حضرت صادق عليه السلام فرمودند: هر يک از فقها و دانشمندان شيعه که داراي چهار نشانه باشد، بايد مردم عوام از او تقليد نموده و دستورات و احکامش را اجرا کنند:

1- خود را - از گناهان و زشتيها - مصون دارد.

2- از دين خود محافظت کند.

3- با هوسها و خواسته هاي ناروان خويش، مبارزه و مخالفت نمايد.

4- فرمانبردار دستورات مولايش باشد و دقيق از فرمان امام زمانش اطاعت کند. کساني که بيان کننده گفتار پيغمبر و امامان عليهم السلام باشند و فقيه و آگاه به قوانين دين بوده، اين چهار نشانه را داشته باشند، نمايندگان عمومي حضرت مهدي عليه السلام هستند، که آنان را نواب عامه نامند، يعني در عصر غيبت طولاني، مردم عامي بايد به آنها مراجعه کنند، احکام و وظايف زندگي خود را از ايشان بگيرند و دستوراتشان را اطاعت نمايند.



[ صفحه 73]