انقلاب جهاني حضرت مهدي عليه السلام نيز، همانند همه حوادث تاريخي و رويدادهاي طبيعي و اجتماعي و... به تدريج رخ مي دهد، و فقط از طريق علل و اسباب خود عملي مي گردد، پس بايد شرايط و اسباب تحقق آن به حد کمال خود برسد تا به وجود بيايد. صدر المتالهين مي گويد: بعضي از ممکنات که ذاتا امکان هستي را واجد و از محالات نيستند، صرف ذات آنها کافي نيست، که نعمت وجود را دارا شود، بلکه بايد يک سلسله اسباب و شرايط به آن ضميمه شود، سپس بعد از ضميمه شدن آن شرايط و عوامل آمادگي ساز،



[ صفحه 30]



استعداد پيدايش مي يابد... وقتي به آن ممکن ذاتي، امکانات ديگر و شرايط متفاوت ديگري ضميمه شد، پيوسته از حالتي به حالتي انتقال مي يابد، تا آنجا که قوه قابله (مواد تاثير پذير به حد کمال مي رسد، آن گاه قوه فاعله (علت فاعلي) تاثير کرده و از اجتماع و پيوستن دو قوه، چيز تازه اي توليد شده و وجود مي يابد (اسفار / 231:1، در امکان استعدادي).