زيرا غرض از آفرينش کشانيدن بندگان بسوي خدا است و لازمه آن وجود حجت الهي مي باشد. اگر پيغمبر يا امام نباشد که خلائق را بسوي خدا سوق دهد، نقض غرض مي شود

[ صفحه 68]

نيست يعني ممکن است بدا در آن واقع شود. [1] در جلد 13 بحارالانوار و نجم الثاقب حاجي نوري و دارالسلام نيز که به فارسي نوشته شده، درباره علائم غير حتمي مشروحا بحث شده است و راستي سزاوار است علاقمندان از اين کتابها بهره ببرند.

[ صفحه 69]

يعني وقتي راهنماي الهي در ميان خلق نباشد مردم رو به گمراهي و شهوات مي روند و از معنويات و روحانيت باز مي مانند، حجت الهي هم بر آنها تمام نيست دنيا را يک پارچه شهوات و ماديات فرا مي گيرد.

[1] بدا به معني آشکار شدن و در اصطلاح دگرگوني مقدرات را گويند، آنچه بايد واقع شود نشود و آنچه بنا نبود واقع شود بشود. از ضروريات مذهب شيعه مسئله بدا است که از آيه شريفه يمحو الله ما يشاء و يثبت استفاده مي کنند يعني خدا هر چه را بخواهد (از مقدراتي که فرموده) محو و آنچه را بخواهد ثبت مي فرمايد. البته اشکالاتي به اين مسئله شده و شبهاتي پيش مي آيد که در ضمن سئوالات 82 پرسش از شهيد آيت الله دستغيب مطرح شده و با پاسخهاي کافي شافي آن بزرگمرد مکرر به چاپ رسيده است. براي دانستن آن به کتاب 82 پرسش مراجعه فرمائيد. ناشر.