سيرت مديريتي
بدين ترتيب با ظهور دولت مبارک مهدي (ع)، سيرت مديريتي او بر اساس عدالت محض جلوه مي کند. آن حضرت در اداره امور از نظر اقتصادي گشاده دست است و اموال را براي آسايش و رفاه مردمان با سخاوت به کار مي گيرد و نسبت به محروميت کشيدگان و مسکينان، مهربان و دلرحم است و براي آنکه ذره اي ستم از جانب دولت و کارگزاران نظام او بر کسي نرود و حقي ضايع نشود، نسبت به مسئولان و کارگزاران خود سختگير است. دولت او دولت عدالت محض
[ صفحه 51]
است، پس جاي هيچ گونه لغزش و فساد و انحراف در نظام اداري آن حضرت وجود ندارد و سختگيري آن حضرت نسبت به مسئولان و کارگزارانش بدين خاطر است. [1] در خبري در اين باره آمده است: المهدي جواد بالمال رحيم بالمساکين شديد علي العمال. [2] مهدي نسبت به مال و دارايي بخشنده است و نسبت به مسئولان و کارگزاران دولت خويش بسيار سختگير است و نسبت به ناتوانان و مستمندان بسيار دلرحم و مهربان است. مهدي (ع) بر اساس کتاب خدا به عدالت مديريت مي کند و هواپرستي را به خداپرستي سوق مي دهد و همه افکار و انديشه ها را تابع قرآن مي سازد و نشان مي دهد که حکومت عدل يعني چه. او براي حفظ اين اساس، مسئولان و کارگزاران ستمگر را با دقت مواخذه مي نمايد و هر که را پا از سيرت عدالت بيرون نهاده است، به سختي مجازات مي نمايد، امير مومنان (ع) درباره دولت و سيرت مهدي (ع) چنين خبر داده است: يعطف الهوي علي الهدي، اذا عطفوا الهدي علي الهوي، و يعطف الراي علي القرآن اذا عطفوا القرآن
[ صفحه 52]
علي الراي... الا وفي غد - و سياتي غد بما لا تعرفون - ياخذ الوالي من غيرها عمالها علي مساوي ء اعمالها، و تخرج له الارض افاليذ کبدها، و تلقي اليه سلما مقاليدها، فيريکم کيف عدل السيره، و يحيي ميت الکتاب و السنه. [3] [چون مهدي ظهور کند] خواهشهاي نفساني را به هدايت آسماني بازگرداند، و آن هنگامي است که مردم رستگاري را تابع هوا ساخته اند، و راي آنان را پيرو قرآن کند، و آن هنگامي است که قرآن را تابع راي خود کرده اند... آگاه باشيد که فرا - و فردا پس از اين با چيزهايي که نمي شناسيد مي آيد - کسي بر شما حکومت خواهد کرد که غير از خاندان حکومتهاست، او مسئولان و کارگزاران را به جرم کردار زشتشان کير خواهد کرد. زمين گنيجنه هاي خود را براي او خارج خواهد ساخت و کليدهايش را تسليم وي خواهد نمود. آن گاه است که مهدي به شما نشان خواهد داد که سيرت عدل کدام است؟ او کتاب و سنت را که پيش از او مرده اند، زنده خواهد ساخت. مهدي (ع) در اداره امور براي حفظ عدالت و حقوق مردمان و حيثيت دين، به روشي نو و مناسب با عصر
[ صفحه 53]
خود و تحولاتي که در طول تاريخ رخ داده است تا مردمان به آن نقطه رسيده اند، عمل مي کند. در ضاوتها و احکام مهدي، و در حکومت وي، سر سوزني ظلم و بيداد بر کسي نرود، و رنجي بر دلي ننشيند. مهدي (ع) بر طبق احکام خالص ديني (بدون توجه به آرا و انکار ديگران و فقها و علماي مذاهب)، حکم و حکومت مي کند. مهدي، ميزان عدل را، در ميان مردم نهد، و بدين گونه هيچ کس نتواند به ديگري ستمي کند. مهدي، قضاوتي جديد آورد... مهدي، به حکم داوود و آل داوود حکم کند، و از مردم بينه و شاهد نطلبد. شيخ مفيد، مي گويد: چون قائم آل محمد (ص) قيام کند، مانند حضرت داوود (ع)، يعني بر حسب باطن، قضاوت کند، و بي هيچ نيازي به شاهد حکم دهد. مهدي نقشه هاي پنهاني هر گروه را بداند و به آنان، آن نقشه ها را بگويد. مهدي، دوست و دشمن خود را، با نگاه بشناسد. [4] در روش زمامداري مهدي (ع) ميان او و مردمش هيچ فاصله و حجابي نيست، به گونه اي که آن حضرت با آنان سخن مي گويد و ايشان نيز صداي او را همان جا که هست مي شنوند و به او نگاه مي کنند. [5] .
[ صفحه 54]
پاورقي
[1] ر. ک: محمد الصدر، تاريخ ما بعد الظهور، الطبعه الثانيه، دار التعارف، بيروت، 1408 ق. ص 522.
[2] منتخب الاثر، ص 311.
[3] نهج البلاغه، خطبه 138.
[4] خورشيد مغرب، صص 42 - 41.
[5] بحار الانوار، ج 52، ص 336 (از الخرايج و الجرايح).