و تقرير ديگر از حکم عقل بر رجعت آنست که قوس النزول و قوس الصعود که از براي انسان مقرر شده اقتضاي عالم رجعت را نموده توضيح اجمال مستور اينخواهد بود که از براي هر چيز و هر موجود خواصي جعل شده حضرت باريتعالي چيزيرا بدون خاصيت خلق نفرموده - فعل عبث و ايجاد مهمل از او صادر نشده منجمله از براي بعض مراتب اعداد خاصيت خاصي معين شده که آنخاصيت و فائده در غير او نبوده مثلا در عدد ثلثه مراتب کمال ظهور اشياء را در آنمرتبه قرار داده خاصيت مخصوصه او را تکميل ظهور اشياء نموده لذا هر انساني وقتيکه تولد يافته حال صباوه دارد پس از آنحال شبابه و جواني پيدا ميکند بعد از آن بشيخوخيت ميرسد مرتبه ظهور ولادت در آنمرتبه کامل گرديده لذا سيم از ائمه يعني ابا عبد الله الحسين عليه السلام مبعوث بجهاد شده ظهور دين جد خود را بدرجه کمال رسانيده - بالبداهه ظهور دين جدش قبل از بعث او ناقص بوده و حضرت امام جعفر صادق عليه السلام ظهور رواج دين را کامل ساخته چنانچه ابا عبد الله ظهور دين را مکمل شده واو را رواج داده در عدد سته خداوند مرتبه کمال بلوغ اشياء را در او معين نموده



[ صفحه 186]



و از خواص مختصه او قرار داده لذا ازبدو ظهور انبياء موجود اينمرتبه را که وجود مبارک خاتم الانبياء باشد خاتم آنها گرديده ظهور اديان پنج پيغمبر اولوا العزم را بحد بلوغ رسانيده - ظهور خلقت عالم را خداوند باين عدد ختم کرده خلق الله السموات و الارض في سته ايام فرموده و در عددسبعه کمال قوام و بقاء موجودات در اومعين شده بدون او موجودات قوام و بقاء ندارد لذا خداوند عدد انبياء اولوا العزم را بيک معني در اينعدد جعل کرده - و آسمان و زمين را باينعدد خلق نموده - کواکب سياره را باينعدد ايجاد فرموده و در عدد دوازده خاصيت او را متمم کمال ظهور قوام اشياء قرار داده در سبعه که خاصيت او کمال بقاء و قوام اشياء بوده عدد دوازده متمم او گرديده لذا عدد بروج سماء بدوازده شد - و عدد حضرات نقباء بدوازده رسيد و در عدد اربعين خاصيت مخصوصه او را کمال بلوغ مرتبه عاليه قرار داده که هر مرتبه عاليه کمال او بان عدد حاصلشده لذا بعث خاتم انبياء اکمل اهل دنيا در آنعدد شده کمال ايام عزا باو منتهي گرديده ترقي نطفه بانعدد شده و هکذا درجه بدرجه انعقاد نطفه صديقه کبري عليها ابلسلام پس از رياضت آنعدد بعمل آمده - اعطاء خير کثير بعد از عبادت آنعدد خدا وعده داده و در عدد سبعين خاصيت او را ترقي درجات معين نموده - ترقي درجات هر ذي درجه را خداوند در آنعدد کامل فرموده لذا حجب بين خود و عباد را بانعدد قرار داده حتي نبي مقدس ان الله سبعين حجابا من النور و الظلمه فرموده - عدد مصاحبين موسي را باو منطبق ساخته و در عدد ثلثمائه و ثلاثه عشر کمال قوه و غلبه را در او جعل نموده لذا عدد اصحاب بدر بانعدد بوده که غالبشده عدد اصحاب طالوت بانعدد بوده غالب بر جالوتگرديده - عدد اصحاب خاتم الاوصياء عليه السلام بانمقدار خواهدبود نظر به آنچه از اخبار استفاده شده پس از توضيح وضوح يافته که هر انسان پس از نزول و هبوط در دنيا ظهور در قوس صعود نموده کمال ظهور اودر صعود قيامه کبري گرديده - محل ظهور او دنيا شده وسط او قهرا عالم رجعت افتاده و الا قاعده خواص اعداد منحزم ميشده - کمال ظهور بدون ثلثه گرديده و اينخلف خواهد بود زيرا که کمال ظهور باقل از مرتبه ثلثه حاصل نخواهد شد و از جمله تسالم تمام ملل و نحل شده که عقل تصديق شرع نموده مابين عقل فطري موهوبي و يا اکتسابي صحيح و بين شرع مخالفت اتفاق نيفتاده- آنچه از مخالفت احساس شده صوري بوده و يا منزل بر عقل متعارفي گرديده پس از تصديق عقل بحکم شرع از براي عقل در احکامات شرع تصرفاتي نميماند - تصرفات عقل در موضوع شرع منتهي ميگردد از براي او حکمي نميماند هر گاه در مواضعي مخالفت شد حمل بر عقل متعارفي بايد نمود پس از توضيح اينمقدمه شبهه نميماند که تمام نفوس رجعت در دنيا دارد بدون رجعت قيام قيامه نميشود زيرا که شرع باو اخبار نموده آيات قرآنيه حاکي از رجعت بتفسير ائمه زياده از مائه بل ماتين شده اخبار ائمه بسرحد تواتر رسيده چون در کتب مفصله آيات قرآنيه و اخبار ائمه عليهم السلام ثبت و درج گرديده در اينوجيزه ذکر نگرديده منافي با وضع وجيزه بوده - بلکه اهتمام ائمه در رجعت زياده از احوالات قيامه بوده براي آنکه اهل خلاف در اينمسئله خلاف نموده پس از اين اشارات وافيه از معصومين ثبوت رجعت از بديهيات گرديده چنانچه اعتقاد بان از ضروري مذهب شده - بعد از اين از براي عقل تصرفي نميماند تادر وجود او خدشه کند و يا اصل حقيقت رجعت را انکار نمايد.