يکي از ايشان محمد بن صالح بن محمد همداني است در کمال الدين است که في الصحيح عن محمد بن صالح هذا قال کتبت الي صاحب الزمان ان اهلبيتي يوذونني و يفزعوني بالحديث الذي روي عن ابائک عليهم السلام انهم قالوا خدامنا و قوامنا شرار خلق الله ويحکم اما تقرون ما قال الله عز و جل و جعلنا بينهم و بين القري التي بارکنا قري ظاهره و نحن و الله القري التي بارک الله فيها و انتم القري الظاهره چه آنکه اينحديث دلالت صريحه بر وکالت او دارد و ما در صيحه چهلم از عبقريه هفتم از بساط سيم ترجمه اينحديث را بيان نموده ايم مراجعه شود چنانکه درياقوته چهل و پنجم از عبقريه هشتم ازاين بساط قضيه از ابن محمد صالح همداني ذکر نموده ايم که ايضا دلالت صريحه دارد بر وکالت او از حضرت بقيه الله فارجع اليها و از ايشان ابو جعفر محمد بن علي الاسود است چنانکه سيد جليل



[ صفحه 33]



سيد صدر الدين فرموده بنابر آنچه در تنقيح المقال نقل نموده که مقتضاي آنچه در ترجمه علي بن حسين بن بابويه است اين است که محمد بن علي الاسود ازنواب در زمان غيبت است و در تنقيح بعد از نقل اينکلام فرموده که تو ميدانيکه در ترجمه علي بن حسين بن بابويه چيزيکه دلالت بر نيابت آن داشته باشد نيست بلکه از مقربين در نزد حسين بن روح بود که نائب چهارم آن حضرت است چنانکه نجاشي نقل نموده که علي بن حسين بن موسي بن بابويه باحسين بن روح اجتماع نموده و از مسائل سئوالکرده پس از آن بدست محمد بن علي بن جعفر اسود کتابي خدمه حسين بن روح ارسالداشته با رقعه و در آنکتاب از حسين بن روح سئوالنموده که آنرقعه راخدمه حضرت بقيه الله برساند و نهايت چيزي که بر اين دلالت دارد آنست که محمد بن علي بن جعفر اسود واسطه در ايصال مکتوب علي بن بابويه بوده بسوي حسين بن روح و آنچه که از اين ثابت ميشود حسن حال محمد بن علي اسود است نه نيابت او از حضرت بقيه الله اين ناچيز گويد که محتمل است قويا نائب بودن او بواسطه يعني از جانب حسين بن روح و اين خود يکي از انحاء نيابه است فتبصر و لا تغفل.