حديث هائي که از طريق سنيان روايت شده است [1] .

آنچه از عبد الله بن مسعود روايت شده

1- خبرداد مارا محمد بن عثمان دهني او گفت: حديث کرد مارا عبد الله بن جعفر رقي او گفت: حديث کرد ما را عيسي بن يونس از مجالد بن سعيد و او از شعبي و او از مسروق که گفت: نزد عبد الله بن مسعود بوديم که مردي باو گفت: آيا پيغمبر شما بشما گفته است که جانشينان پس از او چند نفراند؟ گفت: آري و کسي پيش از تو از من اين پرسش را نکرده بود با اينکه تو از همه اين مردم کم سن و سالتري، شنيدم پيغمبر ميفرمود، پس از من بشمار نقيبان موسي عليه السلام بوجود خواهد آمد [2] .

2- و همين روايت راعده اي از عثمان بن ابي شيبه [3] و عبد الله بن عمر بن سعيد اشج و ابي کريب و محمود بن غيلان و علي بن محمد و ابراهيم بن سعيد روايت کرده اند وهمگي اينان گفته اند [4] که حديث کرد ما را ابو اسامه از مجالد



[ صفحه 125]



و او از شعبي و او از مسروق) که گفت: مردي بنزد عبد الله بن مسعود آمد وگفت: (عين روايت سابق بي کم و زياد).

3- ابو کريب و ابو سعيد [5] هردو گفتند که حديث کرد مارا ابو اسامه او گفت: حديث کرد ما را اشعث [6] از عامر و او از عمويش واو از مسروق که گفت: در نزد عبد الله بن مسعود نشسته بوديم و قرآن خواندن مي آموختيم مردي گفت اي ابا عبد الرحمن آيا از رسول خدا صلي الله عليه و آله پرسيديد که اين امت چند نفر خليفه [پس از او]خواهد داشت؟ گفت از هنگاميکه بعراق آمده ام کسي



[ صفحه 126]



از من اين پرسش رانکرده است. آري از رسول خدا صلي الله عليه و آله پرسيديم فرمود: دوازده نفر بشماره نقيبان بني اسرائيل. [7] .

4- عثمان بن ابي شيبه و ابي احمد ويوسف بن موسي قطان وسفيان بن وکيع [8] گفتند حديث کرد مارا جرير [9] از اشعث بن سوار و او از عامر شعبي و او از عمويش قييس بن عبد [10] که گفت: عربي بياباني بنزد عبد الله بن مسعود آمد در حاليکه اصحاب او در نزدش بودند گفت: عبد الله بن مسعود ميان شما است؟ عبد الله را نشان دادند، عبد الله گفت: ويرا يافتي چه ميخواهي؟ گفت: ميخواهم از چيزي بپرسم که اگر مورد سئوال مرا از رسول خدا شنيده اي مارا نيز آگاه کن، آيا پيغمبر شما بشما فرمود که پس از او چند نفر جانشين وي خواهد بود؟ گفت: از هنگاميکه بعراق آمده ام



[ صفحه 127]



کسي اين پرسش را از من نکرده است آري،فرمود: جانشينان [پس از من] دوازده جانشينند بشماره نقيبان بني اسرائيل. [11] .

5- و از مسدد بن مستورد [12] روايت شده که گفت: حديث کرد مرا حماد بن زيد از مجالد و او از مسروق): [که گفت:] پس از مغرب بود که ما نزد عبد الله بن مسعود نشسته بوديم واو قرآن مياموخت مردي از او پرسيد و گفت: اي ابا عبد الرحمن آيا از پيغمبر پرسيدي که اين امت چند جانشين دارد؟ گفت: از هنگاميکه بعراق آمده ام کسي از من چنين سئوالي نکرده است. آري،فرمود:جانشينان [پس از من] شما را دوازده نفرند بشماره نقيبان بني اسرائيل. [13] .

آنچه از انس بن مالک روايت شده است:

6- آنست که روايت کرده آن را عبد السلام بن هاشم بزار [14] او گفت:



[ صفحه 128]



حديث کرد از براي ما عبد الله بن ابي اميه وابست به بني مجاشع از يزيد رقاشي و او از انس بن مالک که گفت: رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: اين ار هموراه بپا خواهد بود تا پايان دوازده نفر بپا دارنده از قريش. سپس حديث را تا پايان نقل کرده است. [15] .

آنچه جابر بن سمره سوائي: خواهر زاده سعيد بن ابي وقاص روايت کرده است [16] بعد از آنچه در اصل است

7- عمرو بن خالد بن فروخ حراني [17] گويد: حديث کرد ما را زهير بن معاويه او گفت: حديث کرد ما را زياد بن خيثمه از اسود بن سعيد همداني واو ازجابر بن سمره که گفت: رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: کار اين امت هميشه مستقيم و بر دشمنش پيروز خواهد بود تا دوازده چانشين بگذرد که همگي از قريش باشند. و چون آنحضرت بخانه اش بازگشت هيئت هاي قريش آمدند و عرض کردند: سپس چه



[ صفحه 129]



ميشود؟ فرمود: کشتار. و گويد: حديث کرد ما را زهير بن معاويه او گفت: حديث کرد مارا زياد بن خيثمه از ابن جريج [18] از اسود بن سعيد همداني و او از جابر بن سمره که گفت: رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود- و حديث را عينا نقل کرده است.

8- عثمان بن ابي شيبه [19] گفت: حديث کرد مرا جرير از حصين بن عبد الرحمن و او از جابر بن سمره که گفت: شنيدم رسول خدا (ص) ميفرمود: پس از من دوازده امير بپا خواهد خاست سپس چيزي گفت که من نشنيدم از مردم پرسيدم و از پدرم که نزديک تر از من بانحضرت بود پرسيدم. گفت حضرت فرمود: همگي از قريش خواهند بود.

9- عثمان بن ابي شيبه گفت: حديث کرد مارا حاتم بن اسماعيل از مهاجر بن مسمار [20] از عامر بن سعد که گفت: بتوسط غلامم بجابر بن سمره نوشت که چيزيرا بمن بازگو که خودت از رسول خدا صلي الله عليه و آله شنيده باشي. بمن نوشت: عصر همان جمعه اي



[ صفحه 130]



که اسلمي سنگ سار شد [21] از رسول خدا شنيدم که ميفرمود اين دين هميشه بر پا خواهد بود تا روز قيامت و دوازده خليفه براي مردم خواهد بود که همگي از قريشند و حديث را تا آخر ذکر کرده است [22] و از عباد بن يعقوب [23] نقل است که گفت: حديث کرد مارا حاتم بن اسماعيل با سند خودش مانند همين روايت را. و از محمد بن عبد الله بن عبد الحکم نقل شده که گفت: حديث کرد مارا ابن ابي فديک ازابن ابي ذئب [24] از مهاجر بن مسمار با سند خودش مانند همين



[ صفحه 131]



حديث را.

10- و از غندر و او از شعبه [25] روايت ميکند که گفت: حديث کرد مارا ابو عوانه [26] از عبد الملک بن عمير واو از جابر بن سمره که گفت: شنيدم رسول خدا صلي الله عليه و آله ميفرمود: همواره اين دين مستقيم خواهد بود تا دوازده خليفه بپاخيزند و سپس کلمه اي گفت که من نفهميدمش و از پدرم پرسيدم گفت: همگي از قريش باشند.

11- و از ابراهيم [بن محمد] بن مالک بن زيد [27] نقل است که گفت: حديث کرد مارا زياد بن علاقه او گفت: حديث کرد مارا جابر بن سمره سوائي که او گفت: با پدرم نزد رسول خدا بودم فرمود: پس از من دوازده امير خواهد بود سپس صدايش را پنهان کرد از پدرم پرسيدم گفت: فرمود: همگي از قريش خواهند بود

12- و [از] خلف بن وليد لولوي [28] از اسرائيل و او از سماک نقل ميکند که گفت: شنيدم جابر بن سمره ميگفت:



[ صفحه 132]



شنيدم رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: پس از من دوازده امير خواهد بود سپس کلمه اي فرمود که من نفهميدم از مردم پرسيدم که حضرت چه فرمود؟ گفتند: فرمود: همگي از قريشند. [ مترجم گويد: در اين روايت ترديدي از راوي هست که رسول خدا فرمود: (يقوم بعده- يا- من بعده) و هر دو بيک معنا است].

13- و از حديث خلف بن هشام بزار [29] است که گفت: حديث کرد مارا حماد بن زيد از مجالد بن سعيد و او از شعبي واو از جابر بن سمره سوائي که گفت: رسول خدادر عرفه خطبه اي از براي ما خواند و فرمود: اين دين همواره نيرومند و عزيز است و بر دشمنش پيروز و از هيچ کس که از اين دين جدا شود ويا مخالفت با آن کند زياني بدين نرسد ا آنگاه که دوازده نفر زمامدار شوند گويد: مردم صحبت ميکردند و من ديگر نفهميدم، بپدرم گفتم: پدر، رسول خدا که فرمود: (همگي) بعد چه فرمود؟ گفت: فرمود: همگي از قريش اند.

و از حديث نفيلي [حراني] [30] است که گفت: حديث کرد مارا زهير بن معاويه او گفت حديث کرد مارا اسود بن سعيد همداني از جابر بن سمره که گفت: رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: هميشه کار اين امت مستقيم و بر دشمنش پيروز خواهد بود تا دوازده خليفه که همگي از قريشند بگذرند و چون آنحضرت بخانه اش بازگشت هيئت هاي قريش بخدمتش رسيدند و عرض کردند سپس چه ميشود؟ فرمود کشتار. [31] .



[ صفحه 133]



14- و از حديث علي بن جعد است که گفت: حديث کرد مارا زهير، از زياد بن علاقه، و سماک و حصين و همه اينان از جابر بن سمره) که رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: پس از من دوازده امير خواهد بود و در روايت حصين (دوازده خليفه) سپس چيزي فرمود که من آن رانفهميدم و بعضي از اينان در حديث اش گفته: که (از پدرم پرسيدم) و بعضي ديگر گفته که (از مردم پرسيدم) گفتند: فرمود: همگي از قريشند. (و [از] عمرو بن خالد حراني روايت است که گفت: حديث کرد مارا زهير بن معاويه او گفت: حديث کرد مارا زياد بن خيثمه از اسود بن سعيد همداني و او از جابر بن سمره که گفت: رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: هميشه کار اين امت مستقيم و بر دشمنش پيروز خواهد بود تا از آنان دوازده خليفه بگذرد. [32] .

15- و از حديث معمر بن سليمان [33] است که گفت: شنيدم اسماعيل بن ابي خالد [34] را که [روايت ميکرد] از مجالد و او از شعبي و او از جابر بن سمره): و او از پيغمبر صلي الله عليه و آله که فرمود: همواره اين دين پيروز خواهد بود و آنکس که با آن ستيزد زياني بدين نرساند تا دوازده خليفه بگذرند سپس کلمه اي فرمود که من نفهميدم بپدرم گفتم: چه فرمود؟ گفت: فرمود (همگي از قريش خواهند بود).



[ صفحه 134]



16- و از يزيد بن سنان [35] و عثمان بن ابي شيبه روايت است که گفتند: حديث کرد مارا موسي بن اسماعيل او گفت: حديث کرد مارا حماد بن سلمه از سماک بن حرب و او از جابر بن سمره که گفت: شنيدم پيغمبر صلي الله عليه و آله ميفرمود: اين اسلام هميشه عزيز خواهد بود تا دوازده خليفه، سپس کلمه اي فرمود که من نفهميدم بپدرم گفتم: چه فرمود؟ گفت: فرمود (همگي آنان از قريش خواهند بود).

17- و از حديث يزيد بن سنان است که گفت: حديث کرد مارا ابو الربيع زهراني [36] او گفت: حديث کرد مارا حماد بن زيد، او گفت: حديث کرد مارا مجالد بن سعيد از شعبي از جابر سمره که گفت: رسول خدا صلي الله عليه و آله براي ما خطبه خواند و شنيدم که آنحضرت ميفرمود: اين کار هميشه عزيز و بلند پايه خواهد بود و برستيزه جويانش پيروز خواهد گشت تا آنگاه که دوازده نفر مالک شوند همگي آنان. سپس مردم هياهو کردند وسخن گفتند و من نفهميدم که آن حضرت پس از کلمه (همگي آنان) چه فرمود بپدرم گفتم: پدر جان بعد از کلمه (همگي آنان) چه فرمود؟ گفت: فرمود (همگي آنان از قريش خواهند بود).

18- واز حديث يزيد بن سنان است که گفت: حديث کرد مارا عبد الحميد



[ صفحه 135]



ابن موسي او گفت: حديث کرد مارا عبيد الله بن عمرو [37] از عبد الملک بن عمير و او از جابر بن سمره که گفت: با پدرم بخدمت پيغمبر صلي الله عليه و آله رسيدم پس شنيدم که ميفرمود: اين امت جاودانه اين دين را از دست نخواهند داد تا آنکه دوازده زمامدار و دوازده خليفه بپا خيزند گويد: کلمه اي را آهسته فرمود وپدرم ازمن نزديکتر بود چون بيرون شدم گفتم: آنچه آهسته فرمود چه بود؟ گفت: فرمود: (همگي آنان از قريشند).

19- و ازحديث يزيد بن سنان است که گفت: حديث کرد مارا حسن بن عمر بن شقيق [38] او گفت: حديث کرد مارا اجرين بن عبد الحميد از حصين بن عبد الرحمن واو از جابر بن سمه که گفت: شنيدم رسول خدا صلي الله عليه و آله ميفرمود: پس از من دوازده زمامداد قيام ميکند سپس چيزي فرمود که من نشنيدم گويد: از مردم پرسيدم واز پدرم که نزديکتر ازمن بود پرسيدم گفت: فرمود (همگي آنان ازقريش ميباشند).

20- و از ابن فديک روايت است که گفت: حديث کرد مرا ابن ابي ذئب، از مهاجر بن مسمار و او از عامر بن سعد که عامر کسي را نزد ابن سمره فرستاد که آنچه را که خودت از رسول خدا صلي الله عليه و آله شنيده اي براي ما بازگوا کن گفت: شنيدم رسول خدا صلي الله عليه و آله ميفرمود: اين دين هميشه بر پا است



[ صفحه 136]



تا آنگاه که از قريش دوازده نفر خليفه بشوند. [39] .

آنچه که ابو جحيفه روايت کرده است [40] .

21- و از عثمان بن ابي شيبه روايت است که گفت: حديث کرد ما را سهل ابن حمدا ابو عتاب دلال [41] او گفت: حديث کرد ما را يونس بن ابي يعفور [42] او گفت: حديث کرد ما را عون بن ابي جحيفه از پدرش که گفت: در محضر رسول خدا صلي الله عليه و آله بودم که آنحضرت خطبه ميخواند و عمويم در برابر آنحضرت نشسته بود پس رسول خدا (ص) فرمود: هميشه کار امت من شايسته است تا آنکه دوازده خليفه بگذرد که همگي از قريش باشند. (آنچه سمره بن جندب روايت کرده است) عبد الوهاب بن عبد المجيد [43] روايت کرده از داود و او از پدرش و او از شعبي



[ صفحه 137]



و او از سمره بن جندب [44] و او از پيغمبر صلي الله عليه و آله مانند روايتي را که از انس بن مالک در آغاز اين باب نقل کرديم و عبد السلام بن هاشم بزار روايت کرده بود. (آنچه عبد الله بن عمر و عاص روايت کرده است)

22- و از حديث سويد بن سعيد است که گفت: حديث کرد ما را معتمر بن سليمان [45] از هشام واو از ابن سيرين و او ازابي الخير [46] و او از عبد الله بن عمرو... بناچار [47] در کتاب خداي عز و جل نهفته اس که دوازده نفر بر مردم حکومت خواهند کرد.

23- محمد بن عثمان دهني گفت: حديث کرد ما را ابن ابي خيثمه او گفت: حديث کرد ما را يحيي بن معين او گفت: حديث کرد ما را عبد الله بن صالح، او گفت: حديث کرد مارا ليث بن سعد از خالد بن يزيد و او از سعيد بن ابي هلال و او



[ صفحه 138]



از ربيعه بن سيف که گفت: در نزد شفي اصبحي بوديم که گفت: شنيدم عبد الله بن عمرو ميگفت: شنيدم رسول خدا صلي الله عليه و آله ميفرمود: بدنبال من دوازده خليف خواهد بود. [48] .

24- و از ابن ابي خيثمه روايت است که گفت: حديث کرد ما را عفان و يحيي بن اسحاق سيلحيني او گفت: حديث کرد مارا حماد بن سلمه او گفت: حديث کرد مارا عبد الله بن عثمان ازابي الطفيل او گفت: عبد الله بن عمرو گفت: اي ابا طفيل از فرزندان کعب بن لوي دوازده نفر بشمار و سپس زد و خورد خونيني خواهد شد. [49] .

در اينمعنا از طريق سنيان روايات فراوان رسيده که همگي دلالت دارد بر اينکه رسول خدا صلي الله عليه و آله ميفرمود که جانشينان او دوازده نفراند).