پس جمهور عامه اقرار دارند و ميگويند مهدي اين امت حق است و خروج خواهد کرد از فرزندان رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم است لکن رافضيان او را امام مفترض الطاعه ميدانند و چنين نيست بلکه او پادشاهي است سرآمد همه پادشاهان لکن بعضي از ايشان ميگويند هنوز بوجود نيامده اما اکثر بزرگان ايشان مانند محمد بن يوسف بن محمد گنجي شافعي و ابوالمظفر سبط بن جوزي در کتاب خصايص و محمد بن طلحه شافعي و خطيب اسکندراني و باقلاتي و احمد بن حنبل در مسند خود و ابن اثير در جامع الاصول و صاحب کتاب جمع صحاح سته و خوارزمي در کتاب اربعين و ظاهر کلام محيي الدين حنبلي درکتاب فتوحات برآنند که آن حضرت متولد گشته و قاضي زکريا کشيش بتکده استنبل که در زمان سلطان محمد فاتح قسطنطيه بوده و سرآمد علماي اهل سنت و روم است حاشيه بر کشاف نوشته و در تفسير آيه کريمه فنسي آدم فلم نجد له عزما ميگويد که ائمه رافضيه ميگويند مراد از اين ايه اينست که حضرت آدم فراموش



[ صفحه 54]



کرد حضرت صاحب الامر را با آنکه غرض نداشت در اقرار بظهور و وجود آن حضرت و اين آيه را در خصوص مهدي عليه السلام ميدانند و حق اينست که مراد از اين آيه مهدي است و فجره رفضه دمر الله لهم صاحب الامر را امام مفترض الطاعه ميدانند و خاتم اوصياء پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم ميدانند و در اين باب غلوي بسيار دارند اين را نميدانم لکن ثابت شده حضرت صاحب الامر چهار نفر از صحابه کبار را چون خلفاي ثلاثه و معاويه زنده ميکند که از امراء آن حضرت باشند و از پسينيان چهار نفر را که مساعي جميله در دين بظهور آورده باشند زنده ميکند که مسلمانان را تعليم مسائل و فرائض نمايند و گمان دارم که فقهاي اربعه باشند ابوحنيفه و شافعي و مالکي و احمد بن حنبل و قاضي خرم علي که پسر قائم مقام سلطان روم است که باصطلاح ايشان نايب باشد در پاي اين حاشيه گفته اجماع جميع مسلمانان و اهل حل و عقد آنستکه شيخين افضل خلقند بعد از رسول ص از کجا که مهدي ايشان را زنده ميکند و اميرالامراء خود ميگرداند پس مهدي از ايشان افضل ميباشد و کلام قاضي دال بر شيعه بودن اوست - و موسي که از طايفه ارتادوست که عسکر سلاطين رومند و بتشيع علانيه معروفند در آن بلاد بفقير گفت در

بغداد در زمان ايلدرم با يزيد از ملوک عثماني در مسجدي که الحال مشهور است باياصوفيه سابق بر اين بتکده بود که در اسلام مسجد نمودند و دست بعمارت آن نگذاشتند و يک طرف آنرا از ته دريا برداشته‌اند بلکه نصف اين مسجد بر روي درياست و در دنيا از آن عظيمتر مسجد نيست و در آنجا لوحي يافتند در آن چند سطر بخط يوناني نقش بود که هزار و دويست سال قبل از بعثت نوشته بودند در زمان ارماطيس پادشاه يونان که کل مختوم در زمان او بهم رسيد در آن لوح اسامي چهارده معصوم عليه السلام ثبت بود و در يک طرف آن لوح تبري و ملامت و مذمت معاويه و عمر بود و در آن لوح نوشته بود مهدي آخر الزمان از امت مرحومه است و از فرزندان دختر احمد است که مسيح و حواريين باو اقتدا ميکنند و وقتيکه او ظاهر شود دنيا پر از ظلم باشد و او آنرا پر از عدل کند و آن لوح را چون ترجمه کردند و بر بايزيد خواندند از رسوائي سب عمر و معاويه و تعصب آن لوح را در اسکو دار بدريا انداخت - اينست اجمالي از مقامات غيرمسلمانان و سنيان از اسلاميان در خصوص حضرت مهدي عليه السلام