در علل الشرايع از علي بن جعفر [1] و او از برادرش حضرت موسي کاظم (ع) روايت کرده که فرمود: هنگاميکه پنجمين امام از اولاد هفتمين امام پنهان گردد براي حفظ ديانت خود پناه بخدا ببريد. مبادا کسي دين را از کف شما بربايد. اي فرزند صاحب الامر ناگزير از غيبتي است که بعضي از معتقدين بوي از اعتقاد خود برگردند. غيبت او امتحاني است که خداوند بندگان خود را بدانوسيله امتحان ميکند. اگر پدران و نياکان شما ديني صحيحتر از اين سراغ داشتند، از آن پيروي ميکردند. علي بن جعفر ميگويد: عرضکردم: آقا پنجمين امام از اولاد هفتمين امام کيست؟ فرمود: فرزند عقول شما از درک حقيقت اين مطلب، کوچک و سينه هاتان از تحمل آن تنگ است. ولي اگر زنده باشيد، او را خواهيد ديد. در کمال الدين و غيبت شيخ و غيبت نعماني و کفايه الاثر نيز اين حديث باسناد ديگر نقل شده است. مولف - مقصود از فرزند علي بن جعفر برادر کوچک حضرت موسي کاظم عليه السلام راوي اين حديث است که امام از روي لطف و شفقت بوي ميفرمايد: اي فرزند و نيز شيخ صدوق در کمال الدين از محمد بن زياد ازدي روايت ميکند که



[ صفحه 379]



گفت: از حضرت موسي بن جعفر عليه السلام تفسير آيه و اسبغ عليکم نعمه ظاهره و باطنه را پرسيدم. فرمود: نعمت ظاهر امام ظاهر و نعمت باطن امام غائب است. عرضکردم: در ميان شما ائمه کسي هست که غائب شود؟ فرمود: نعم يغيب عن ابصار الاناس شخصه و لا غيب عن قلوب المومنين ذکره و هو الثاني عشر منا يسهل الله له کل عسر و يذلل له کل صعب و يظهر له کنوز الارض و يقرب له کل بعيد و يبيريه کل جبار عنيد ابن سيده الاماء آري او کسي است که شخصا از ديدگان غائب ميگردد ولي يادش از دلهاي مومنان نميرود. او دوازدهمين ما ائمه است. خداوند هر مشکلي را براي او آسان ميکند و هر گردن کشي را بوسيله او سرکوب مينمايد. گنجها و معادن زمين را برايش ظاهر ميگرداند و هر چيزي دوري را براي او نزديک ميکند، ستمگران بي دين را نابود مي سازد و شياطين متمرد را بهلاکت ميرساند، او فرزند سرور کنيزان است. ولادتش بر مردم پوشيده ميماند و براي شما جايز نيست که او را بنام ذکر کنيد تا زمانيکه خداوند او را ظاهر گرداند و بوسيله او زمين را پر از عدل و داد کند چنانکه پر از ظلم و ستم باشد. شيخ صدوق (ره) ميفرمايد: من اين حديث را فقط از احمد بن زياد بن جعفر همداني موقعي که از سفر حجت بيت الله مراجعت ميکردم استماع نمودم. وي مردي متدين و فاضل بود. رحمه الله عليه و رضوانه. در کتاب کفايه الاثر نيز اين حديث بسند ديگر مذکور است. و هم شيخ صدوق (ره) در کمال الدين از عباس بن عامر روايت نموده که گفت: شنيدم امام موسي بن جعفر (ع) ميفرمود: مردم درباره صاحب الامر خواهند گفت: هنوز متولد نشده است نيز در کتاب مزبور از داود بن کثير نقل ميکند که گفت: از آن حضرت



[ صفحه 380]



پرسيدم صاحب الامر کيست؟ فرمود: کسي است که از مردم دور و تنها و غريب است و از نظر کسانش غائب ميباشد. پدرش را کشته اند و او خونخواهي نکرده است. و نيز در آن کتاب است که علي بن جعفر گفت از آن حضرت برسيدم تفسير آيه قل ارايتم ان اصبح ماوکم غورا چيست؟ فرمود: يعني: هر گاه امام خود را از دست بدهيد و او را نبينيد، چه خواهيد کرد؟ همچنين در کمال الدين از يونس بن عبد الرحمن روايت نموده که گفت: خدمت آن حضرت رسيدم و عرضکردم: آقا آن کسيکه قيام بحق ميکند شما هستيد؟ فرمود: من براي ترويج حق قيام کرده ام ولي آن قائم که زمين را از وجود دشمنان خدا پاک ميگرداند و پر از عدل و داد ميکند، فرزند پنجم من است. او بخاطر حفظ جانش غيبتي ميکند که مدت آن طولاني است بطوريکه مردم بسياري مرتد ميشوند و عده ديگر ثابت ميمانند. آنگاه فرمود: خوش بحال آن دسته از شيعيان ما که در غيبت قائم ما چنگ بدوستي ما زده، و بر محبت ما ثابت ميمانند و از دشمنان ما بيزاري ميجويند. آنها از ما و ما از آنها هستيم. آنها بما امامان دل بسته اند و ما نيز آنها را شيعيان خود ميدانيم و از آنها خشنود ميباشيم. خوش بحال آنها بخدا قسم آنها در روز قيامت در درجه ما خواهند بود. اين حديث در کفايه الاثر بسند ديگر نيز از آن حضرت ذکر شده است.



[ صفحه 381]