بازگشت

باز هم گفتاري از ابن ابي الحديد


مولف: ابن ابي الحديد شارح نهج البلاغه در شرح يکي از خطبه هاي حضرت ميگويد: شيخ ما ابو عثمان و ابو عبيده گفته اند از جعفر بن محمد امام ششم عليه السلام روايت شده که آن حضرت از پدرانش نقل کرده که فرمود: آگاه باشيد نيکان عترت



[ صفحه 353]



و پاکان اهلبيت من در کوچکي از همه مردم بردبارتر و در بزرگي از هر کس داناتر ميباشند. آگاه باشيد ما اهلبيتي هستيم که از چلمه علم خداوند دانا شده ايم، و با حکم وي داوري ميکنيم، و آنچه ميگوئيم از مخبر صادق شنيده ايم، پس اگر از آثار ما پيروي کنيد، با روشني ما راه راست را پيدا ميکنيد. و اگر از ما روي بگردانيد خداوند شما را بدست ما خواهد کشت يعني با نفرين ما کشته خواهيد شد پرچم حق با ماست. پس هر کس از آن پيروي کند بما پيوسته است و آنکس که از آن دوري نمايد بهلاکت افتد. گرفتاري هر مومني بوسيله ما تدارک ميشود و بخاطر ما طوق بندگي از گردن ها گشوده گردد. سپس ابن ابي الحديد ميگويد: اين سخنان اشاره بمهدي موعود است که در آخر الزمان ظاهر ميشود. اکثر محدثين معتقدند که وي از اولاد فاطمه عليها السلام است، علماي ما معتزله هم منکر او نيستند و در کتابهاي خود تصريح بذکر وي نموده و بزرگان محدثين آنها اعتراف دارند. جز اينکه بعقيده ما او هنوز متولد نشده است بلکه بعدها متولد ميشود، ساير محدثين اهل سنت نيز همين عقيده را دارند [1] قاضي القضاه [2] از کافي الکفاه اسمعيل بن عباد [3] بسند متصل از اميرالمومنين



[ صفحه 354]



عليه السلام نقل کرده است که آن حضرت فرمود: مهدي از اولاد حسين است، سپس اوصاف او را بيان کرد و فرمود: يپشانيش روشن و بينيش باريک، و شکمش عريض، رانش پهن، ميان داندانهايش باز و خالي در ران راستش ميباشد. اين حديث را عينا عبد الله بن قتيبه [4] نيز در کتاب غريب الحديث آورده است. مولف: در پايان اين باب چند شعر زير درباره امام زمان عجل الله فرجه از ديوان منسوب باميرالمومنين عليه السلام نقل ميشود:



بني اذا ما جاشت الترک فانتظر

ولايه مهدي يقوم فيعدل



و ذل ملوک الارض من آل هاشم

و بويع منهم من يلذ و يهزل



صبي من الصبيان لا راي عنده

و لا عنده جد و لا هو يعقل



فثم يقوم القائم الحق منکم

و بالحق ياتيکم و بالحق يعمل



سمي نبي الله نفسي فداوه

فلا تخذلوه يا بني و عجلوا



يعني: فرزندان من هنگاميکه قبائل ترک بحرکت درآمدند، منتظر سلطنت مهدي باشيد که قيام مي کند و بعدل حکومت مينمايد. پادشاهان دودمان هاشم خوار گردند گويا مقصود بني عباس است بچه اي که ته راي و نه تدبير و نه عقل دارد بسلطنت رسد و افراد عياش و بي مصرف با او بيعت کنند، آنگاه قائم بحق از دودمان شما قيام کند او بحقيقت بيايد و بحق عمل نمايد. او همنام پيغمبر خداست. جان من فداي او باد فرزندانم او را خوار مسازيد و با شتاب او را بپذيريد.



[ صفحه 355]




پاورقي

[1] چنانکه گفتيم اين طور نيست. بسياري از علماي سني و بزرگان آنها مهدي را غائب و فرزند امام عسکري مي دانند و مثل شيعه عقيده دارند روزي ظاهر مي شود و دنيا را پر از عدل و داد مي کند چنانکه در مقدمه ي کتاب توضيح داديم.

[2] مقصود قاضي عبد الجبار معتزلي متوفي بسال 415 پيشواي علماي معتزله ي عصر خود مي باشد.

[3] کافي الکفات صاحب بن عباد طالقاني يا اصفهاني؛‌وزير دانشمند شيعي مذهب است که از وزراي نامي و با کفايت پادشاهان آل بويه است، او قاضي عبد الجبار را از بغداد به ري طلبيد و بامر قضا منصوب داشت.

[4] ابن قتيبه متوفي بسال 276 مولف کتابهاي الامامة و السياسه و عيون الاخبار و غريب الحديث از دانشمندان معروف اهل تسنن است.