نيز در آن کتاب در تفسير آيه فارتقب يوم تاتي السماء بدخان مبين [1] يعني منتظر باش روزي خواهد آمد که آسمان دودي آشکار مي آورد، ميگويد: اين بهنگامي است که مردم در رجعت از قبير بيرون آمده بدنيا باز ميگردند و ظلمت و تاريکي همه مردم را فرو مي گيرد و آنها ميگويند: اينست عذاب دردناک ربنا اکشف عنا العذاب انا مومنون خدايا اين عذاب را از ما برطرف کن ما ايمان آورديم. خداوند جواب رد بانها ميدهد. و مي فرمايد: اني لهم الذکري و قد جائهم رسول مبين يعني: امروز از کجا بياد



[ صفحه 1198]



آوردند که ايمان بياورند، با اينکه قبلا پيغمبري آشکار بنزد آنها آمد ثم تولوا عنه و فالوا معلم مجنون سپس از وي روي برتافتند و گفتند: وي چيزهائي را آموخته و ديوانه است. وقتي وحي بر پيغمبر رسيد و حضرتش از هيبت وحي الهي غش نمود، بيدينان گفتند: پيغمبر ديوانه است سپس علي بن ابراهيم اين آيه را ذکر ميکند: انا کاشفوا العذاب قليلا انکم عائدون [2] يعني اندکي از عذاب را برطرف ميکنيم. زيرا شما بقيامت عود خواهيد کرد. اگر يوم تاتي السماء بدخان مبين روز قيامت باشد نميفرمود: شما عود مي کنيد. زيرا بعد از آخرت و قيامت حالتي نيست که مردگان عود بان کنند. سپس علي بن ابراهيم ميگويد: يوم نبطش البطشه الکبري انا منتقمون [3] روزي که بازخواست بزرگ را از مردم مينمائيم ما انتقام از آنها مي گيريم، که البته اين انتقام و بازخواست در قيامت است. مولف: امين الدين طبرسي در ذيل آيه فوق فرموده است: وقتي قريش دعوت پيغمبر صلي الله عليه و آله را تکذيب نمودند حضرت هم آنها را نفرين کرد که مبتلا شوند به قحطي نظير قحطي زمان حضرت يوسف قريش هم با دعاي حضرت مبتلا به قحطي سختي شدند، بطوريکه از فرط گرسنگي ميان زمين و آسمان را بصورت دود ميديدند و از روي ناچاري مردار و استخوان ميخوردند. آنگاه متوسل به پيغمبر شدند، حضرت هم از خدا خواست که ناراحتي آنها را برطرف سازد. بعضي از دانشمندان گفته اند: دخان در اين آيه که ميفرمايد: آسمان با دود آشکاري ميايد از علائم پيش از قيامت است اين دود در گوشهاي کفار و منافقين فرو ميبرد، و از حرارت آن، سرهاي مردم مثل سر بريان خواهد شد افراد با ايمان هم از آن دود حالتي شبيه به زکام و سرماخوردگي پيدا ميکنند تمام زمين از حرارت آن مانند خانه اي ميشود که آتش در آن افروخته باشند و هيچ روزنه اي هم



[ صفحه 1199]



نداشته باشد، و اين حالت تا چهل روز خواهد ماند. [4] همچنين علي بن ابراهيم مي گويد: يوم تشقق الارض عنهم سراعا [5] روزي که زمين شکافته ميشود و آنها بسرعت سر از قبر درآورند، يعني در رجعت. نيز در تفسير از علي بن ابراهيم ميگويد: حتي اذا راوا ما يوعدون تا موقعي که ديدند آنچه را که بانها وعده داده شده، اين بينندگان قائم و اميرالمومنين در



[ صفحه 1200]



رجعت ميباشد. نيز در کتاب مزبور از ابوبصير از حضرت صادق عليه السلام روايت نموده که درباره آيه للاخره خير لک من الاولي يعني: اي پيغمبر رجعت براي تو از دنيا بهتر است، عرض کردم: و لسوف يعطيک ربک فترضي يعني چه؟ فرمود: خدا بزودي بهشت را بتو مي دهد تا خشنود گردي. شيخ طوسي بسند خود از فضل بن شاذان و او بسلسله سند از بريده اسلمي روايت مي کند که پيغمبر صلي الله عليه و آله در ضمن حديثي باميرالمومنين عليه السلام فرمود: يا علي خداوند در هفت جا تو را با من حاضر ميکند تا آنجا که فرمود: محل هفتم آنکه در وقتي که هيچکس نمانده باشد من و تو هستيم و نابودي احزاب بدست ماست [6] .