بازگشت

توقيعي که به افتخار شيخ مفيد صادر گشت


احمد بن علي بن ابيطالب طبرسي در کتاب احتجاج مي نويسد: مکتوبي در اواخر ماه صفر سال 410 هجري از ناحيه مقدسه امام زمان عليه السلام به شيخ مفيد محمد ابن محمد بن نعمان قدس الله روحه رسيد رساننده آنمکتوب گفته است که آنرا از ناحيه اي متصل بحجاز آورده، مضمون توقيع اينست: اين مکتوبي است براي برادر با ايمان و دوست رشيد ابي عبد الله محمد بن نعمان: شيخ مفيد ادام الله اعزازه که از جمله پيمانهائي است که بوديعت نهاده شده و از بندگان خدا اخذ گرديده است. بسم الله الرحمن الرحيم: سلام بر تو اي دوست مخلص در دين که در اعتقاد بما با علم و يقين امتياز داري. ما شکر وجود تو را بپيشگاه خداوندي که جز او خدائي نيست برده و از ذات بيزوالش مسئلت مينمائيم که رحمت پياپي خود را بر آقا و مولي و پيغمبر ما محمد و اولاد طاهرين او فرو فرستد، و بتو که پروردگار توفيقاتت را براي



[ صفحه 1247]



ياري حق مستدام بدارد، و پاداش تو را با سخناني که از جانب ما ميگوئي با صداقت افزون گرداند، اعلام ميداريم که: بما اجازه داده شده که تو را بشرافت مکاتبه مفتخر سازيم و موظف بداريم که آنچه بتو مينويسيم بدوستان ما که نزد تو ميباشند برساني. خداوند آنها را بطاعت خود عزيز بدارد و با حفظ و عنايات خود مشکلات آنها را برطرف سازد. خداوند تو را با امداد بر دشمنانش که از دينش بيرون رفته اند، پيروز گرداند و در رسانيدن بکسانيکه اطمينان بانها داري بطرزي که انشاء الله مي نويسيم عمل کن. هر چند ما در جائي منزل کرده ايم، که از محل سکونت ستمگران دور است و اين هم بعلتي است که خداوند صلاح ما و شيعيان با ايمان ما را تا زمانيکه دولت دنيا از آن فاسقان ميباشد در اين ديده است، ولي در عين حال از اخبار و اوضاع شما کاملا آگاهيم و چيزي از آن بر ما پوشيده نميماند. ما از لغزشهاي که از بعضي شيعيان سر ميزند از وقتيکه بسياري از آنها ميل ببعضي از کارهاي ناشايسته اي نموده اند که نيکان گذشته از آنها احتراز مينمودند و پيماني که از آنها براي توجه بخداوند و دوري از زشتي ها گرفته شده و آنرا پشت سر انداخته اند اطلاع داريم. گويا آنها نميدانند که ما در رعايت حال شما کوتاهي نمي کنيم و ياد شما را از خاطر نبرده ايم، و اگر جز اين بود از هر سو گرفتاري بشمار و مياورد و دشمنان شما، شما را از ميان ميبردند. تقوي پيشه سازيد و بما اعتماد کنيد و چاره اين فتنه و امتحان را که بشمار و آورده است از ما بخواهيد. امتحاني که هر کس مرگش رسيده باشد، در آن نابود مي گردد و آنکس که به آرزوي خود رسيده باشد از ورطه آن بسلامت ميرود آن فتنه و امتحان علامت حرکت ما و امتياز شما در برابر اطاعت و نافرماني ماست. خداوند هم نور خود را کامل مي گرداند هر چند مشرکان نخواهند. خود را از دشمنان نگاهداريد و از فروختن آتش جاهليت بپرهيزيد. کساني



[ صفحه 1248]



که در اين فتنه بجاهاي پنهان، پناه نبرده و در سرزنش آن، راه پسنديده گرفته اند چون ماه جمادي الاولي سال جاري فرا رسيد، بايد از آنچه در آن ماه روي ميدهد، عبرت بگيريد، و از آنچه بعد از آن واقع ميشود، از خواب غفلت بيدار شويد. عنقريب علامت آشکاري از آسمان براي شما پديد مي آيد و نظير آن در زمين نيز ظاهر مي گردد که مردم را اندوهگين ميکند و بوحشت مي اندازد. آنگاه مردمي که از اسلاح خارج شده اند بر عراق مسلط ميگردند و بواسطه سوء اعمال آنها اهل عراق دچار ضيق معيشت ميشوند، سپس اين محنت با مرگ يکي از اشرار از ميان ميرود، و از مردن او پرهيزکاري خيرانديش خشنود ميگردند، و مردمي که از اطراف عالم آرزوي حج بيت الله دارند، بارزوي خود ميرسند و بحج ميروند. هر مردي از شما بايد بانچه که بوسيله دوستي ما بان تقرب ميجست عمل کند. و از آنچه مقام او را پست ميگرداند و خوش آيند ما نيست اجتناب نمايد زيرا خداوند بطور ناگهاني انسان را برانگيخته ميکند، آنهم در وقتيکه تو به سودي بحال او ندارد و پشيماني او را از کيفر ما نجات نميدهد. خداوند تو را برشد و کمال الهام بخشد و با لطف خود برحمت واسعه خود توفيق دهد [1] .


پاورقي

[1] مولف دو توقيع ديگر يکي مختصر و ديگري مفصل هم که از ناحيه ي مقدسه بشيخ مفيد رسيده است نقل مي کند و مي گويد: عبارات آن ريختگي دارد و مرتب نيست مضامين اين توقيعات براي ماچندان مفهوم نيست؛ مفاد آنها دستور بشيعيان آن عصر و تقويت ايمان آنها و تجليل از شيخ مفيد و مطالب سر بسته اي است که بر ما پوشيده است.