در کتاب جامع الاخبار [1] از جابر بن عبد الله انصاري روايت ميکند که گفت:



[ صفحه 1046]



در سال حجه الوداع با پيغمبر صلي الله عليه و آله بحج رفتم، پيغمبر بعد از انجام اعمال حج آمد تا با خانه خدا توديع کند. حلقه در را گرفت و با صداي رسا فرمود: اي مردم با اين صدا تمام مردمي که در مسجد الحرام و بازار بودند، جمع شدند. آنگاه پيغمبر صلي الله عليه و آله فرمود: اي مردم آنچه را که بعد از من روي ميدهد و هم اکنون بشما ميگويم از من بشنويد و حاضران شما بغائبين خود برسانند. سپس پيغمبر گيست بطوريکه از گريه حضرت همه مردم گريستند، چون حضرت از گريستن آرام گرفت، فرمود: اي مردم خدا شما را بيامرزد بدانيد که شما از اين روز تا صد و چهل سال بعد مانند برگي هستيد که خار نداشته باشد، آنگاه تا دويست سال برگ و خار خواهد داشت و بعد از آن خار بدون برگ است [2] بطوريکه در آن زمان جز سلطان ظالم يا ثروتمند بخيل يا عالم دنياپرست يا فقير دروغگو يا پيرمرد زناکار يا بچه بي آبرو و يا زن احمق ديده نميشود آنگاه پيغمبر صلي الله عليه و آله گريست، سلمان فارسي برخاست و عرض کرد: يا رسول الله بفرمائيد بدانيم آنچه فرموديد کي واقع ميشود؟. فرمود: اي سلمان در زماني که علماي شما کم شوند و قاريان قرآن شما از ميان بروند، و زکوه خود را ندهند و کارهاي زشت خود را آشکار سازند و علت اصواتکم في مساجدکم و صداي شما در مساجد بلند شود [3] و امور دنيا را روي سر بگذاريد، و دانش را زير پا بنهيد، سخنان شما دروغ، و شيريني گفتارتان غيبت، و آنچه بدست مياوريد حرام باشد نه بزرگان شما بکوچکتر رحم کنند و نه کوچکتران احترام بزرگان را نگاه بدارند. در آن اوقات آثار غضب خدا بر شما فرود ميايد، و سختي شما را بهمان وضع در



[ صفحه 1047]



ميان شما قرار ميدهد، و درن ميان شما از دين جز لفظ آن که بزبان مياوريد، باقي نمي ماند هنگامي که اين خصلت ها را پيدا کرديد منتظر باد سرخ يا مسخ شدن يا سنگ باران باشيد آنچه اين را تصديق مي کند در کتاب خدا هست و آن اين آيه است: قل هو القادر علي ان يبعث عليکم عذابا من فوقکم او من تحت ارجلکم او يلبسکم شيعا و يذيق بعضکم باس بعض، انظر کيف نصرف الايات لعلهم يفقهون [4] يعني اي پيغمبر بگو: خداوند قادر است که عذابي از بالاي سر يا از زير پاهاتان بر شما بر انگيزد يا اينکه لباس تفرق با بپوشاند و مزه سختي بعضي از شما را ببعضي ديگر بچشاند ببين چگونه ما اين علامات را ميگردانيم، تا اينکه آنها بفهمند در اينوقت جمعي از اصحاب برخاستند، و عرضکردند يا رسول الله بفرمائيد بدانيم اينها که فرموديد کي پديد ميايد؟ فرمود: هنگاميکه نمازها را از اوقات خود بتاخير بيان