مقدس اردبيلي
جماعتي از علماء از سيد فاضل مير علام [1] براي من علامه مجلسي حکايت کردند که گفت: در يکي از شبها در صحن مطهر حضرت اميرالمومنين عليه السلام بودم. آنموقع قسمت عمده شب گذشته بود. در اثنائيکه در صحن گردش ميکردم ديدم
[ صفحه 935]
شخصي از مقابل من بطرف حرم منور اميرالمومنين ميرود. وقتي نزديک رفتم ديدم استاد بزرگوارم مولانا احمد اردبيلي قدس الله روحه است [2] من خود را از وي پنهان نگاه داشتم تا اينکه بطرف درب حرم آمد در بسته بود، ولي بمجرد رسيدن او در باز شد و او داخل حرم گرديد. شنيدم که سخن ميگويد. مثل اينکه با کسي تو گوشي حرف ميزند، آنگاه از حرم بيرون آمد و در بسته شد من هم از عقب سر او رفتم، تا از شهر نجف خارج شد و بسمت مسجد کوفه رفت. من دنبال او بودم ولي او مرا نمي ديد. همينکه واد مسجد کوفه گرديد. رفت بسمت محرابي که حضرت اميرالمومنين عليه السلام در آنجا شهيد شد، و مدتي در آنجا ايستاد سپس برگشت و از مسجد بيرون آمد و آهنگ نجف کرد. من همچنان پشت سر او بودم تا اينکه رسيديم نزديک مسجد حنانه. در آنجا سرفه ام گرفت، بطوريکه نتوانستم خودداري کنم. وقتي صداي سرفه مرا شنيد برگشت نگاهي بمن کرد و مرا شناخت. پرسيد تو مير علام هستي؟ گفتم: آري. گفت: اينجا چه ميکني؟ گفتم: از موقعيکه شما وارد صحن
[ صفحه 936]
مطهر شديد تاکنون همه جا با شما بوده ام. شما را بصاحب اين قبر مطهر قسم ميدهم آنچه امشب بر شما گذشت از اول تا آخر بمن اطلاع دهيد. گفت: ميگويم ولي باين شرط که تا من زنده ام، بکسي نگوئي وقتي بوي اطمينان دادم فرمود: در پاره اي از مسائل علمي فکر ميکردم و حل آن برايم مشکل مينمود. بدلم گذشت که بروم خدمت اميرالمومنين عليه السلام و حل آن مشکل را از آن حضرت بخواهم. موقعيکه بدر حرم رسيدم چنانکه ديدي در بسته برويم گشوده شد و داخل حرم گرديدم و از خداوند مسئلت نمودم که شاه ولايت جواب سوالم را بدهد. ناگهان صدائي از قبر منور شنيدم که فرمود: برو بمسجد کوفه و از قائم ما سوال کن، زيرا او امام زمان تواست، من هم آمدم پهلوي محراب و آن حضرت را آنجا ديدم. مسئله خود را پرسيدم و حضرت جواب آنرا مرحمت فرمود و اينک بمنزل بر ميگردم.
پاورقي
[1] از شاگردان دانشمند معروف، مقدس اردبيلي بوده است.
[2] ملا احمد اردبيلي نجفي متوفي بسال 993 که در ميان فقها و دانشمندان، معروف به محقق اردبيلي و نزد عموم مردم مشهور به مقدس اردبيلي است از مشاهير فقهاء و محققين دانشمندان ماست. در فقه و اصول و حکمت و کلام استاد مبرز و در زهد و قدس و تقوي يگانه ي روزگار بوده. مولف در مقدمه متقدمين و متاخرين علماء شخصيت بزرگي چون او را سراغ ندارم.
خداوند او را با ائمه طاهرين يکجا گرد آورد. کتب او داراي بالاترين مراتب دقت نظر و تحقيق است کتاب شرح ارشاد علامه حلي و آيات الاحکام و حديقة الشيعه بفارسي ا زکتب معروف محقق مدارک را مير فيض الله تفرشي؛ و مير علام از شاگردان وي مي باشند. محقق اردبيلي در شيراز حکمت و فلسفه را از محضر جمال الدين محمود بزرگترين شاگرد جلال الدين دواني فرا گرفت و از اين رو از حکما نيز بشمار مي رود بسال 993 رحلت کرد.