بازگشت

محمد بن عثمان


و نيز شيخ صدوق (ره) در کمال الدين از محمد بن موسي متوکل از حميري [1] روايت



[ صفحه 758]



نموده که گفت از محمد بن عثمان پرسيدم. آيا حضرت صاحب الامر عليه السلام را ديده اي گفت: آري، آخرين بار آن حضرت را در مسجد الحرام ديدم که ميفرمود: خدايا



[ صفحه 759]



آنچه بمن وعده داده اي، بمن مرحمت فرما و نيز بسند مزبور حميري از محمد بن عثمان رضي الله عنه نقل کرده که گفت: آن حضرت عليه السلام را در مستجار ديدم که بپرده هاي کعبه آويخته و عرض ميکند: خداوندا انتقام مرا از دشمنانم بگير. در غيبت شيخ از گروهي از علما و آنها از صدوق (ره) و او از پدرش و ابن متوکل و ابن وليد قمي دو روايت گذشته را از حميري نقل ميکند.


پاورقي

[1] شيخ طوسي در کتاب فهرست قرب الاسناد را تاليف ابوالعباس عبد الله بن جعفر بن حسين بن مالک بن جامع حميري قمي دانسته و در کتاب رجال حميري را از اصحاب امام علي النقي و امام حسن عسکري عليهما السلام بشمار آورده.

نجاشي مي نويسد: او از مشايخ و روساي علماي قم بود که در سال دويست و نود و اندي که بکوفه آمد و دانشمندان احاديث بسيار از وي شنيدند. کتابهاي بسياري نوشته از جمله کتاب امامت، کتاب دلائل، کتاب قرب الاسناد الي ابي جعفر بن الرضا عليهما السلام، کتاب قرب الاسناد الي صاحب الامر؛ کتاب مسائل امام حسن عسکري (ع) و توقيعات آن حضرت و کتاب طب

ابو العباس حميري از: ابو غالب زراري،‌احمد بن محمد بن اسحاق، ابن ابي حمزه ايوب بن نوح؛ حسن بن جهم، ريان بن صلت، محمد بن علي بن خلف عطار،‌ابراهيم بن مهزيار و محدثين بسياري ديگر که همه از اصحاب ائمه بوده اند روايت مي کند.

و نيز اين عده از بزرگان هم از وي حديث نقل کرده اند:‌احمد بن محمد بن يحيي عطار؛ سعد بن عبد الله اشعري قمي؛ علي بن بابويه،‌محمد بن حسن صفار، محمد بن حسن بن وليد؛ محمد بن قولويه، محمد بن يحيي عطار، محمد بن موسي بن متوکل و فرزندش محمد بن عبد الله: حميري.

مولف در فصل اول مقدمه ي بحار ضمن نقل مصادر، کتاب قرب الاسناد را تاليف فرزند او:‌ابو جعفر محمد بن عبد الله حميري مي داند، ولي اضافه مي کند که بگمان من آن کتاب تاليف پدرش عبد الله بن جعفر است و حميري آن را روايت نموده،‌چنانکه نجاشي تصريح کرده است و اگر بگفته ي ابن ادريس، تاليف ابو جعفر باشد، پدرش ميان او و اسناد کتاب واسطه بوده است.

بايد دانست که ابو جعفر محمد بن عبد الله حميري از بزرگان مشايخ حديث و روساي شيعه است. نجاشي مي نويسد: وي از مفاخر ثقات و کاتب حضرت صاحب الامر عليه السلام بود و از آن حضرت مسائلي در ابواب احکام دين پرسيد او راست برادراني بنامهاي جعفر و حسين و احمد که همه از محدثين و علما بودند.

شيخ کليني،‌احمد بن داود قمي؛ جعفر بن حسين؛ ابوالقاسم جعفر بن محمد بن قولويه قمي و سعد بن عبد الله اشعري از شاگردان او بشمار مي آيند و هم کتاب حقوق؛‌کتاب اوائل، کتاب آسمان، کتاب زمين؛ کتاب مساحت، کتاب بلدان؛‌کتاب شيطان و لشکر او و کتاب احتجاج از تصنيفات او يعني ابو جعفر محمد بن عبد الله حميري است.