از جمله آرزوهاي آدميان در طول تاريخ، انديشه ايجاد يک جامعه ايده آل با حکومتي عادلانه بوده است که در سايه آن مجموعه نيازهاي طبيعي و فرهنگي همه افراد، به نحو شايسته تأمين گردد.

در اين زمينه در لابلاي مطالب اجتماعي تمامي مکاتب اعم از مادي و الاهي بحث هاي زيادي بچشم مي خورد. گذشته از آن زمامداران جوامع بشري همواره در تبيين و تشريح اهداف و تلاشهاي خود اظهار داشته اند، که هدفي جز بنيانگذاري يک جامعه سالم بدور از هر گونه تبعيض و بي عدالتي ندارند. مردم هم هميشه، به اميد تحقق يک چنين جامعه اي، با تمام امکانات خويش به ياري آنها برخاسته اند، با اين حال، شواهد تاريخي حکايت از آن دارد که تا امروز بشر در اين خواسته موفق نبوده است، امّا در عين حال نه تنها از فکر ايجاد يک جامعه آرماني منصرف نشده بلکه در هر زماني بيش از پيش از طريق بسيج سرمايه هاي مادي و معنوي خود با عزمي راسخ تر آن را دنبال کرده است.

به نظر مي رسد که اين پايداري و تلاش مستمر از اين واقعيت حکايت مي کند، که اصل برخورداري از يک جامعه ايده آل و حکومت سالم به لحاظ فوايدي که بر آن مترتب مي شود از جمله نيازهاي اساسي است که ريشه در سرشت و فطرت انسان دارد.

از ديد قرآن کريم، پيروزي صالحان و بنيانگذاري حکومتي بر اساس قوانين واقع بينانه اسلام، توسط پرهيزگاران يکي از سنن الاهي است که پس از فراهم شدن مجموعه شرايط آن، لاجرم روزي تحقق خواهد يافت و در سايه آن تمامي استعدادهاي انسان شکوفا گشته و در همه جهات وجودي اش به رشد و تعالي خواهد رسيد و برطبق نصّ آيات قرآني اين کار از طريق پيروزي دين حق بر همه اديان - که از جمله اهداف بعثت پيامبر اسلام صلي الله عليه وآله وسلم است - محقق خواهد شد. حتي به استناد آنچه در قرآن ذکر شده است بشارت به چنين روزي، در کتب آسماني ديگر نظير زبور داوود به امت هاي قبل داده شده است :

« وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ ». [1] .

ما در «زبور» بعد از ذکر (تورات) نوشتيم که بندگان صالح من وارث زمين خواهند شد.

بنابراين، چنين وعده اي الاهي و مدينه فاضله قرآني، محقق نخواهد شد جز در سايه رهبري شخصيتي، که واجد تمام کمالات انبيا و وارث همه فضايل آنها بوده و خداي متعال، معصوم بودن او را امضا فرموده است و اوست که از هر لغزش و خطا بر کنار است، و هيچ پليدي و ناپاکي در او راه ندارد.

زماني که از حضرت رضا عليه السلام سؤال شد : مَنِ القائمُ منکم؟ قائم شما دودمان کيست؟ فرمود :

چهارمين فرزند من است، که پسر برترين کنيزان است، خدا به وسيله او زمين را از آلودگي و ستم پاک سازد و از هر ظُلمي پاکيزه گرداند. هم اوست که مردم در ولادتش شک کنند و قبل از خروجش صاحب غيبت باشد و چون بيايد زمين به نورش روشن گردد و ميزان عدل ميان مردم بگذارد و کسي به ديگري ستم ننمايد و زمين برايش پيچيده شود، سايه براي او نباشد و منادي از آسمان به نام او ندا دهد که همه مردم بشنوند :

أَلا إنَّ حُجَّةَ اللَّهِ قَد ظَهَرَ عِنْدَ بَيْتِ اللَّهِ فَاتَّبِعُوهُ فَإنَّ الحَقَّ مَعَهُ. [2] .

آگاه باشيد که حجت خدا کنار خانه خدا ظاهر شده از او پيروي کنيد که حق با اوست.

حضرت رضا عليه السلام در دعايي که به يونس بن عبدالرحمان تعليم فرمودند، درباره حضرت مهدي عليه السلام چنين اشاره دارند :

«خدايا! همانا او (مهدي موعود عليه السلام) بنده توست، که وي را براي خودت خالص فرموده اي و بر غيب و پنهاني خويش برگزيده اي، و از هر گناه دورش داشته اي، و از هر عيب و نقصي در امان قرار داده اي، و از هر پليدي پاکش فرموده اي، و از هر آلودگي سالم داشته اي. خدايا! ما در روز قيامت و همان روز حادثه شگفت، شهادت مي دهيم که همانا او (حجة بن الحسن عليه السلام) هيچ گناهي مرتکب نشده و خطايي را بجا نياورده است، و هيچ طاعت و فرمانبرداري را ضايع و نابود نکرده، و هيچ حرامي را مرتکب نشده، و هيچ واجبي را واژگون نساخته، و هيچ آيين و شريعت را دگرگون ننموده است». [3] .

اينک به مختصات ظهور امام عصر عليه السلام به طور اجمال اشاره مي شود :