(يا صاحب الزمان ادرکنا) قال رسول اللّه صلي الله عليه و آله: مَنْ حَفِظ مِنْ اُمَّتي اَرْبَعينَ حَديثا مِمّا يَحْتاجُونَ اِلَيْهِ مِنْ أَمْرِ دينِهِمْ بَعَثَهُ اللّهُ يَوْمَ الْقيامَةِ فَقيها عالِما. [1] پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله فرمودند: هر کسي از امّت من چهل حديث در مورد مسائل ديني که مردم به آن نياز دارند حفظ کند خداوند در روز قيامت او را فقيه و دانشمند بر انگيزد. صرف نظر از مجموعه احتمالاتي که در معناي حفظ حديث مطرح شده است [2] يکي از شيوه هاي رايج در بين علماي پيشين اين بوده است که از طريق تدوين مجموعه هاي چهل حديث در زمينه موضوعات مختلف ديني که مردم بدان نياز داشته اند به نشر معارف دين مي پرداختند. اين کار را علما و انديشمندان اسلامي به عنوان مرزبانان فرهنگ اسلامي با هدف حفظ و تحکيم و ترويج احکام و تعاليم ديني انجام مي دادند. البته وجود روايات زيادي که در آنها به حفظ چهل حديث سفارش شده است انگيزه اي بوده است که اغلب علما در کنار تمام کارهاي علمي و فکري و فرهنگي خود، به تدوين مجموعه هاي چهل حديث اهتمام بورزند تا از اين طريق هم به انجام وظيفه خود يعني ترويج فرهنگ اسلامي پرداخته باشند و هم به ثواب و فضيلتي که در اين روايات وعده داده شده است نائل آيند. متأسفانه به مرور زمان به موازات رواج پيدا کردن شيوه هاي جديد آموزشي و تبليغات، مسأله تدوين چهل حديث به فراموشي سپرده شد و يا حداقل از رونقي که پيش از اين داشت افتاده است. امّا به نظر مي رسد در شرايط کنوني يعني کم شدن فرصت مطالعه افراد در نتيجه گسترش زندگي ماشيني تأليف مجموعه هاي چهل حديث در موضوعات مورد نياز، هنوز از کار آيي بيشتري برخوردار مي باشد. از آنجا که در دروه غيبت توجه به مسأله امامت و آشنايي با ابعاد مختلف معارف امام زمان عليه السلام از اهميت بسيار مهمي برخوردار است و از طرف ديگر راه شناخت درست اين موضوع مراجعه به روايات پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و ائمه اطهارعليهم السّلام است، و به پاسداشت سال امام علي عليه السلام که از طرف رهبر معظم انقلاب اسلامي با هدف تبيين هر چه بيشتر معارف و رهنمودهاي آن حضرت انجام گرفته است بر آن شديم تا از طريق بررسي مجموعه فرمايشات حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام بخشي از آن روايات را که ابعاد مختلف شخصيت حضرت صاحب الزمان عليه السلام و وقايع زندگي و ويژگيهاي ياران و دوران حکومت آن حضرت را مورد اشاره قرار داده است با ترتيب مناسب به صورت يک مجموعه چهل حديث جهت استفاده علاقمندان تهيه و منتشر سازيم. اميد آن که اين تلاش ناچيز در حدّ خود به ترويج فرهنگ انتظار کمک نموده باشد.

سيد صادق سيد نژاد

پانزده شعبان 1421

پاييز 1379