امامت خاصه
پس از پذيرش امامت عامه بنا بر دليلهاي عقلي و نقلي نوبت به امامت خاصه، يعني افرادي ميرسد که واجد شرايط امامتند. در اين خصوص تنها کار تطبيق شرايط بر امام انجام ميگيرد، نه اينکه ضرورت وجود امام قابل انکار باشد. اما کار تطبيق و معرفي امام را چه کسي انجام ميدهد؟ آيا تشخيص موضوع، يا انتخاب امام به دست مردم است؟ با توجه به مسئله عصمت امام به عنوان شرطي بسيار مهم در او - که بررسي اش ميآيد - راهي جز نصب الهي و معرفي از سوي خدا وجود ندارد و از اين رو است که پيامبر اکرم (ص) به دستور خدا جانشينانش را معرفي کرده است. [1] .
پاورقي
[1] متکلمان اهل سنت ضمن بيان موضع شيعه که نصب امام را بر خدا واجب ميدانند، خود نيز با اکثريت قاطع آراء گزينش امام توسط مردم يا نصب از سوي مردم را واجب دانستهاند: امام فخر رازي ميگويد سمعاً تعيين امام به نظر جمهور اشعريان و بيشتر معتزليان واجب است. زيرا نصب امام متضمن دفع ضرر است ولي شيعه نصب او را بر خدا واجب دانستهاند: المحصل،ص 574؛ سعدالدين تفتازاني نيز مانند رازي اظهار نظر کرده است: شرح المقاصدج5ص235؛ ميرسيدشريف جرجاني نيز گويد: نزد ما امامت از فروع است نه از اصول و نصب امام سمعاً واجب است: شرح المواقف،ج 8ص345.