يکي از مسائل مهم در تعيين محتوا (که متأ‌سفانه کم‌تر به آن توجه مي‌شود)، مسئله زياده گويي است. همان طور که حضرت علي(ع) مي‌فرمايد:

زياده گويي موجب کم شدن بهره کلام مي‌شود و جز خستگي و کسالت نتيجه ديگري براي خواننده ندارد.

سفارش پيامبر اکرم(ص) نيز همين است؛

عن عمار بن ياسر قال: «امرنا رسول‌الله باقصار الخطب [1] .

رسول گرامي اسلام، ما را به کوتاهي سخنراني امر مي‌کردند».

براي جلب توجه نسبت به آثار سوء زياده‌گويي به ذکر چند کلام نوراني از حضرت علي(ع) بسنده مي‌کنيم.

کثره الکلام تبسط حواشيه و تنقص معانيه فلا يري له امد و لا ينتفع به احد. [2] .

پرگويي، سخن را دراز دامن و تنک مايه مي‌کند به گونه‌اي (که) هيچ پاياني براي آن ديده نمي‌شود و هيچ کسي از آن بهره‌مند نمي‌گردد.

- در کلامي ديگر حضرت به خستگي حاصل از اطاله کلام اشاره مي‌کند و مي‌فرمايد:

«کثره الکلام تملّ السّمع؛ پرگويي گوش را خسته مي‌کند». [3] .

در جايي ديگر، حضرت يکي از نشانه‌هاي خردورزي را کم‌گويي و گزيده‌گويي برمي‌شمارد و مي‌فرمايد:

من امسک عن فضول المقال شهدت بعقله الرجال. [4] .

هرکس از گفتن اضافات سخن بپرهيزد، بزرگان به خردورزي‌اش گواهي دهند.

رساترين سخن از نظر ايشان سخني است که افزون بر درستي، کوتاهي در خور داشته باشد:

«ابلغ البلاغه ما سهل في‌الصواب؛ رساترين سخن آن است که افزون بر درستي، کوتاهي آن در خور باشد». [5] .

‌در پايان لازم به ذکر است که پرهيز از زياده‌گويي نبايد به اندازه‌اي باشد که آسيب جدي به محتوا وارد کند؛ لذا در اين زمينه بايد توازن و تعادل رعايت شود حضرت علي(ع) مي‌فرمايد:

«خير الکلام ما لايملّ و لايقل.بهترين سخن آن است که هم خسته کننده نباشد و هم اندک نباشد.» [6] .



با آن که سخن به لطف آب است‌

کم گفتن هر سخن ثواب است‌



آب از چشمهِ زلال خيزد

از خوردن پُر ملال خيزد



کم گوي و گزيده گوي چون دُر

تا زاندک تو جهان شود پر