بازگشت

رواني و سادگي


امروزه در بحث ارتباطات گفتاري به اين نکته اشاره مي‌شود که مخاطبان به ادبيات ساده عادت کرده و علاقه‌مندند با کوتاه‌ترين، روشن‌ترين و گوياترين‌عبارات، محتواي پيام را درک کنند. مباحث مهدويت هم از اين قاعده مستثني نيست. البته سادگي و رواني، مسئله‌اي نسبي است و با توجه به مخاطبان متفاوت است. هدف از اين توصيه رعايت حدود مخاطبان و نيفتادن به دام استفاده از واژه‌هاي سنگين و نابجاست.

‌محتوا، نبايد نه چنان ساده باشد که مخاطب را دلزده و او را دچار حالت بي‌نيازي کند و نه آن گونه پيچيده که نياز به توجهات و تأ‌ملات مداوم پيدا شود و در پايان توجه و اعتماد به نفس او را دچار کاستي کند. به طور کلي مربي نبايد سعي خود را صرف اثبات هويت علمي خويش کند يا با به کار بردن واژه‌هايي پيچيده، سعي نمايد پيام خود را علمي نشان دهد که در اين صورت، توجه مخاطبان را از دست مي‌دهد. قرآن کريم نيز به اين اصول مهم توجه داشته و فرمود:

(فانما يسرناه بلسانک لعلهم يذکرون) [1] .

همانا قرآن را بر زبان تو آسان نموديم اميد است که مردم متذکر شوند.

و يا مي‌فرمايد:

(و لقد يسّرنا القرآن للذّکر فهل من مذکّر) [2] .

قرآن را براي پند گرفتن و يادآوري آسان نموديم. آيا پند گيرنده‌اي هست؟

ائمه اطهار(ع) هم از جمله آسيب‌هاي پيام را تکلف و دشواري پيام دانسته‌اند. در همين رابطه امام صادق(ع) مي‌فرمايد:

و التکلف في تزيين الکلام بزوائد الالفاظ. [3] .

براي زيبايي سخن و گفتار با استفاده از واژگان زايد، خود و ديگران را به زحمت بياندازد.

امير بيان حضرت علي بن ابيطالب(ع) مي‌فرمايد:

البلاغه ما سهل علي النطق و خفّ علي الفطنه. [4] .

سخن رسا آن است که به آساني بر زبان آيد و به سادگي فهميده شود.


پاورقي

[1] دخان / 58.

[2] قمر / 17.

[3] بحارالانوار، ج 2، ص 52.

[4] غررالحکم، ص 111.