محمدبن عبدالله، معروف به نفس زکيه، کنيه اش ابوعبدالله است. مادرش هند، دختر ابوعبيده بن عبدالله [1] بود. برخي از خاندان او و فرقه جاروديه وي را مهدي موعود [2] دانسته اند. وي در سنه (145ه.: 762م.) [3] از مدينه ادعاي مهدويت نمود و به وسيله منصور دوانيقي کشته شد؛ جالب اين که پدر او نيز با پسرش به عنوان مهدي بيعت کرده است. [4] .

نفس زکيه اولين کسي از علويان است که در روزگار عباسيان قيام کرد و معاصر امام صادق(ع) [5] بود. وي از بيعت با منصور خودداري کرد. ابراهيم بن عبدالله بن حسن، برادر نفس زکيه، مي گويد: نفس زکيه به اميد اين که خداوند او را مهدي موعود سازد، قيام کرد. نامزدي نفس زکيه براي احراز موقعيت مهدي، نه تنها از طرف بستگان نزديکش، بلکه از ناحيه مغِيره بن سعيد عجلي مورد پشتيباني قرار گرفت. حتي پس از اعدام مغيره، پيروانش همچنان به نفس زکيه مؤ من باقي ماندند [6] و فرقه مغيريه به وجود آمد. اينان قائل بودند که نفس زکيه زنده است و در کوهي به نام علميه ساکن است. آن کوهي است در راه مکه، در حد حاجز، طرف چپ آن، که به مکه مي رود. او در آنجاست، تا خروج کند؛ [7] در حالي که محمدبن عبدالله در مدينه خروج کرد و در همانجا کشته شد.