انديشه ي تفريطي در کشتار به هنگام ظهور
گروهي بر آن اند که امام زمان به هنگام ظهور، از طريق ولايت و تصرّف تکويني، همه ي خلايق را مطيع و مسخّر مي کند و کارها را با اعجاز و غيرعادي انجام مي دهد. لذا کشتار و اعدام، خيلي اندک خواهد بود. براي روشن شدن مطلب و دريافت پاسخ، به احاديثي از امام باقر و امام صادق (عليهماالسلام) متمسک مي شويم.
حديث 1 -... عَن بشير بنِ أبي أراکَةَ النَّبالِ - ولفظ الحديث علي روايةِ ابنِ عُقْدَةَ قالَ: لَمَّا قَدِمْتُ الْمَدنَيةَ إِنْتَهَيْتُ إلي مَنزِلَ أبي جعفرِ الباقِر (عليه السلام)... قُلتُ: (إنَّهُمْ) يَقولونَ: إنَّهُ إذا کان ذالِکَ اسْتَقامَتْ لَهُ الْأُمُورُ فَلا يُهْريقُ مِحْجَمَةَ دَمٍ. فَقالَ: «کَلَّا! والذَّي نَفسي بِيَدِهِ! حَتَّي نَمْسَحَ وَأنُتم العَرَقَ والعَلَقَ.». وَأوْمَأَبِيَدِهِ إلي جَبْهَتِهِ [1] .
بشير بن ابي اراکه بنّال - لفظ حديث به روايت ابن عقده است - گويد: هنگامي که به مدينه وارد شدم، به طرف منزل ابو جعفر امام باقر (عليه السلام) رفتم... گفتم: [آنان (مرحبه)] مي گويند، هنگامي که آن امر (قيام قائم(عج)) روي دهد، همه ي کارها براي او درست و استوار مي گردد و به اندازه ي يک ظرف حجامت هم خون نمي ريزد. پس فرمود: «هرگز چنين نيست! سوگند به آن که جان ام به دست او است! کار به آن جا مي انجامد که ما و شما، عرق و خون بسته شده را پاک خواهيم کرد. (کنايه از سختي ها و دشواري هاي جنگ و درگيري است که موجب پديد آمدن عرق و ايجاد زخم هاي خونين مي شود.)
در اين هنگام، ايشان، با دست خود، به پيشاني شان اشاره فرمودند. (کنايه از برطرف کردن عرق جبين است.)
حديث 2 -... عن موسي بن بَکرٍ الواسِطيِّ، عن بشَيرِ النَّبَّال، قال: «قَدِمْتَ المَدْينة» وَذَکَر مِثلُ الحديثِ الْمُتَقَدِّمِ، إلاَّ أنَّهُ قالَ: لَمَّا قَدِمْتُ الْمَدينَةَ قُلتُ لَأبي جعفر (عليه السلام): إنَّهُم يَقُولوُنَ: إِنَّ المهديَّ لَوْقامَ لَاسْتَقامَتْ لَهُ الْاُمُورُ عَفْواً، وَلا يُهْويقُ مُحِجَمَة دَمٍ. فقالَ: «کَلاَّ! وَالذَّي نَفْسي بِيَدِه! لَوْ اِسْتَقامَتْ لَأحَدٍ عَفواً لَاسْتَقامَتْ لِرَسولِ اللَّهِ (صلي اللّه وعليه وآله سلم) حينَ أُدْمِيَتْ رُباعِيتُهُ وَشُجَّ في وَجْهِهِ! کَلَّا! وَالَّذي نَفسْي بِيَدِهِ! حَتَّي نَمْسَحَ نَحنُ وَأنْتُم العَرَقَ وَالْعَلَقَ [2] ». ثُمَّ مسَحَ جَبْهتهُ. [3] .
از موسي به جعفر بن بکر واسطي. از بشير نبَّال. گفت: «به مدينه رسيدم» و همانند حديث قبلي را ذکر کرد، جز اين که گويد: هنگامي که به مدينه رسيدم. به ابوجعفر (امام باقر (عليه السلام)) گفتم: آنان [مرجئه ] مي گويند: همانا، اگر مهدي (عجّل اللّه تعالي فرجه الشريف) قيام کند، همه ي کارها به خودي خود. براي او درست و برقرار مي شود و به اندازه ي يک ظرف حجامتي خون نمي ريزد. پس فرمود: «هرگز چنين نيست! سوگند به آن که جان ام در دست او است! اگر کارها، خود به خود، براي کسي هموار مي شد، مسلّماً، براي رسول خدا (صلي اللّه وعليه وآله سلم) در زماني که داندن هاي پيشين آن حضرت شکست و صورت اش زخمي شد، درست و برقرار مي گرديد! هرگز چنين نيست! سوگند به آن که جان ام به دست او است! «کار، به آن جا مي انجامد که) ما و شما، عرق و خون بسته شده را پاک کنيم.». سپس پيشاني خود را پاک کرد.
حديث 3 -... عن المفضّل بن عمر، قال: سَمتِعتُ أبا عبدِاللّهِ، وقَد ذُکِرَ القائمُ (عليه السلام) فقلت: «إنّي لَأَرجُو أن يَکونَ أمرُهُ في سُهُولَةٍ.». فقال: «لايَکُونُ ذالِکَ حَتَّي تَمْسَحُو العَلَقَ و الْعَرَقَ.». [4] .
مفضل بن عمر گويد: در حضور امام صادق (عليه السلام) شنيدم که از حضرت قائم (عجّل اللّه تعالي فرجه الشريف) ياد شد. پس عرض کردم: «همانا اميدوارم کار ايشان به آساني صورت پذيرد.». فرمود: «آن امر صورت نمي پذيرد تا اين که عرق و خون بسته شده را برطرف سازيد.».
در سه حديث مذکور ملاحظه مي کنيم، آن طور نيست که تمامي کارها در زمان قيام قائم (عليه السلام)، به خودي خود و با اعجاز و تصرّفات تکوين صورت نمي پذيرد، هر چند در ولايت تکويني و تصرف تکويني حضرت مهدي و ساير امامان طاهر، هيچ گونه ترديدي نيست. بلکه کار، دشوارتر از آن چيزي است که امثال مرجئه معتقدند.
با، مطابق روايات متعدد، نمي توانيم ادعا کنيم که در هنگام ظهور، هيچ قتل و کشتاري رخ نمي دهد؛ زيرا، در آن دوران، بحث از انتقام، اجراي حدود الهي و اقامه ي حکومت عدل جهاني است و مسلماً، اين امر عظيم. بدون برطرف کردن خارها و سنگ هاي سر راه آن حضرت، ميّسر و محقق نمي شود.
از طرفي، تاريخ گواه است که پيامبر اکرم (صلي اللّه وعليه وآله سلم) و امامان طاهر (عليهم السلام) سعي داشته اند، امور را به طور عادي و در مسير طبيعي انجام دهند، لذا مي بيينم، دندان هاي پيشين حضرت رسول اکرم (صلي اللّه وعليه وآله سلم) در جنگ مي شکند و زخم هايي در جنگ احد و... [5] بر ايشان وارد مي شود و اميرالمومنين (عليه السّلام) نيز در جنگ احد. نود زخم بر مي دارد و... [6] .
البته آن حضرت و عترت طاهراش، مخصوصاً، حضرت بقيه اللّه الاعظم (عجّل اللّه تعالي فرجه الشريف) قدرت بر انجام دادن تصرّفات تکويني را دارند و همواره معجزات و امدادهاي غيبي و الهي، به آن حضرات و نيز مؤمنان مخلص و ايثارگر و حتّي مستضعفان بوده و خواهد بود. امام صادق (عليه السلام) مي فرمايد: «خداوند، حضرت قائم (عجّل اللّه تعالي فرجه الشريف) را به سه لشکر ياري مي دهد: فرشتگان؛ مؤمنان؛ رعب (ترس انداختن در دل دشمن) [7] .
نيز حضرت (عليه السلام) مي فريايد: «... خداوند، حضرت مهدي (عجّل اللّه تعالي فرجه الشريف) را با فرشتگان و جنّ و شيعيان مخلص، ياري مي کند.» [8] .
به هر حال، لزومي ندارد که ادعا کنيم امام زمان (عجّل اللّه تعالي فرجه الشريف) تمام کارهايشان را از طريق غيرعادي و به صورت اعجاز انجام مي دهد و بنابراين، هيچ خوني ريخته نخواهد شد.
پاورقي
[1] الغيبة نعماني، ص 283، باب 15، ح 1؛ إثبات الهداف، ج 3، ص 543؛ بحارالأنوار، ج 52، ص 356؛ معجم الأحاديث، ج 3، ص 305.
[2] مرحوم مجلسي فرمايد: «العلق، خون غليظ را مي گويند. اين جمله (مسح العرق والعلق) کنايه از برخورد با سختيها و مشکلاتي است که موجب عرق کردن و جراحاتي مي شود که از آن خون بيرون ريزد.» (بحارالانوار، ج 5، ص 358).
[3] همان، ح 2.
[4] همان، ح 3.
[5] بحار الانوار، ج 20، ص 54.
[6] سفينه البحار، ج 1، ص 565.
[7] چشم اندازي به حکومت مهدي (عجّل اللّه تعالي فرجه الشريف)، ص 131.
[8] همان.