انتظار، مفهومي اسلامي، وارزشي فرهنگي است که از آن، رفتار فرهنگي معيّني سرچشمه مي شود.

گاه مردم از انتظار برداشت منفي مي کنند که در اين صورت، انتظار به مفهومي براي تخدير ومانعي براي حرکت تبديل مي شود، وگاه نيز از آن برداشت مثبت دارند که در اين صورت عاملي از عوامل حرکت وقيام وانگيزش در زندگي مردم خواهد بود.

بنابراين ناچاريم که از مسأله انتظار تصوّر شفّاف ودقيقي داشته باشيم، وهمين نکته وظيفه اساسي ما در اين پژوهش [تاريخي ] است.

انتظار، يک فرهنگ ومفهومي فرهنگي است که در ساختار ذهني، اسلوب انديشه، شيوه زندگي وچگونگي نگرش ما به آينده به شکل فعّال ومؤثري دخالت داشته ودر ترسيم خط سياسي اي که براي حال وآينده خود رقم مي زنيم، تأثيرگذار است.

قريب به هزار وصد سال است که انتظار در زندگي ما ريشه فرهنگي خود را گسترده است؛ زيرا غيبت صغري در سال 329 ه. به پايان رسيد واز آن تاريخ تقريباً هزار وصد سال گذشته است.

در طول اين مدّت، مسأله انتظار به گونه مؤثّري در ساختار انديشه سياسي وانقلابي ما دخالت داشته است. اگر بدون عامل انتظار به تاريخ سياسي وانقلابي خود بنگريم، اين تاريخ بلند، جايگاه ديگري خواهد داشت.

اگر کسي در «دعاي ندبه» تأمّل کند - دعايي که مؤمنان پيوسته در روزهاي جمعه قرائت مي کنند - به عمق مسأله انتظار وبه ميزان نفوذ آن در روح مؤمنان وانديشه وروش فکري وانقلابي آنان پي خواهد برد.