بازگشت

تعادل شخصيت


از بارزترين نشانه هاي اين گروه، تعادل در شخصيت، تعادل ميان دنيا وآخرت وتعادل ميان قدرت وبصيرت است وهمين راز نيرومندي ونفوذ آنان مي باشد.

خداي تعالي اين موازنه وتعادل را دوست دارد وافراط وتفريط وگرايش به چپ و راست را ناپسند مي دارد. خداي بزرگ فرموده است:

«وَابتَغِ فيما ءاتَيکَ اللّهُ الدّار الاخره ولا تَنسَ نصيبَک مِنَ الدّنيا» [1] .

«وبا آن چه خدايت داده، سراي آخرت را بجوي وسهم خود را از دنيا فراموش مکن».

خداي تعالي در مقام آموزش دعا به ما فرموده است:

«ربّنا آتنا في الدنيا حسنهً وفي الاخره حسنهً» [2] .

«پروردگارا! در اين دنيا به ما نيکي ودر آخرت نيز نيکي عطا کن».

و نيز خداي تعالي فرمايد:

(وَلا تجعل يدََک مغلوله الي عنقک ولا تبسطها کُلَّ البسطِ فتقعد ملوماً محسورا) [3] .

«دستت را به گردنت زنجير مکن [بخيل مباش] وبسيار [هم] گشاده دستي منما که ملامت شده وحسرت زده بر جاي ماني».

تعادل بين خشوع وعبوديت براي خدا، فروتني در برابر مؤ منان وشدّت و قاطعيت در برابر کافران نيز از همين موازنه محسوب مي شود.

اَذّلهٍ علي المومنين اعزّهٍ علي الکافرين» [4] .

«با مؤ منان، فروتن وبر کافران سرفرازند.»

تعادل بين توکّل بر خدا وتلاش وکار وبرنامه ريزي نيز، از همين نوع موازنه است. حضرت اميرمؤ منان علي(عليه السلا م) براي «همّام» جوانب اين موازنه وتعادل در شخصيّت «متّقين» را چنين توصيف کرده است:

فمن علامه احدهم انّک تري له قوّه في دينٍ وحزماً في لينٍ وايماناً في يقين وحرصاً في علمٍ وعلماً في حلمٍ وقصداً في غني وخشوعاً في عبادهٍ وتجمّلاً في فاقه وصبراً في شدّه وطلباً في حلالٍ ونشاطاً في هُديً وتَحَرُجّاً عن طمعٍ يعمل الاعمال الصالحه وهو علي وجلٍ، يُمسي وَهمُّهُ الشکر ويُصبحُ و هَمُّهُ الذکر يَبيت حذراً ويُصبح فرحاً،... يمزج الحلم بالعلم والقول بالعمل ... في الزلازل وقور و في المکاره صبورٌ وفي الرخاءِ شکورٌ... نفسه منه في عَناءٍ والنّاس منه في راحهٍ.» [5] .

«از نشانه هاي هر يک از آنان اين است که در کار دين نيرومندش بيني وپايدار، نرم خوي هشيار ودر ايمان استوار ودر طلب دانش حريص وبا داشتن علم بردبار ودر توانگري ميانه رو ودر عبادت فروتن وبه درويشي نکوحالي نمودن ودر سختي شکيبايي کردن وجستجوي آن چه رواست وشادماني در رفتن راه راست ودوري گزيدن از طمع. کارهاي نيک مي کند ودر هراس است. روز را به شب مي رساند ودر بند سپاس است. بامداد مي کند ذکرگويان، شب را به سر مي برد ترسان وروز مي کند شادان ... بردباري را با دانش در مي آميزد وگفتار را با کردار... به هنگام دشواري ها بردبار است ودر ناخوشايندها پايدار ودر خوشي ها سپاسگزار... نفسِ او از او در زحمت است ومردم از وي در راحت».

اين موازنه از ويژگي هاي بارز درشخصيت ياران امام عصر(عليه السلا م) ا ست.


پاورقي

[1] قصص ، 77.

[2] بقره ، 201.

[3] . اسراء، 29.

[4] مائده ، 54.

[5] نهج البلاغه با ترجمهِ دکتر شهيدي، خ 193، ص 226؛ نهج البلاغهِ فيض الاسلام، خ 184، ص 611.