در اين نوشتار، ابتدا به تفاوت «فلسفه ي دين» و «کلام جديد» اشاره مي شود، سپس «تعريف دين از منظر دين پژوهي جديد» صورت مي گيرد، پس از آن، تقسيم «دين» به «اديان سنّتي» و «اديان دنيوي»، و تقسيم «اديان سنّتي» به «وحياني» و «غير وحياني» مطرح مي شود.

به دنبال تکيه ي اديان وحياني بر وحي، در باب ماهيّت وحي، به سه ديدگاه اشاره مي شود، آن گاه ديدگاه گزاره اي به تفصيل خواهد آمد.

نوشته ي حاضر تقرير سلسله ي درس هاي «مهدويّت و مسائل کلامي جديد» از استاد دکتر رضا حاجي ابراهيم است که در «مرکز تخصصي مهدويت» در قم براي جمعي از طلاب و دانش پژوهان ارئه شده است.