بازگشت

چند نکته درباره مسجد سهله


1- امام صادق (عليه السّلام) مي فرمايد: «هنگامي که حضرت قائم (عليه السّلام) وارد کوفه شود، فرمان مي دهد که چهار مسجد آن را خراب کنند تا به پايه هاي نخستين برسد.». [1] .

منظور از مساجد چهارگانه، مسجد کوفه، مسجد سهله، مسجد زيد و مسجد صعصعه است. [2] .

2- امام صادق (عليه السّلام) در مورد پايه هاي اوّليّه ي مسجد سهله مي فرمايد: حدّ مسجدالسّهلة الرّوحا [3] ؛ حدّ مسجد سهله، «روحا» است.

مرحوم کليني، اين حديث را به اين تعبير نقل کرده: «روي أنَّ مسجدالسهلة حدّه إلي الروحا؛ [4] روايت شده که حدّ مسجد سهله تا روحا است.».

علاّمه ي مجلسي فرموده: «اکنون «رَوْحا» جاي شناخته شده اي نيست، ولي مفهوم حديث آن است که حدود مسجد سهله بيش از محدوده ي فعلي است.». [5] .

ياقوت مي نويسد: «رَوْحا، يکي از روستاهاي رحبه است.». [6] .

و در جاي ديگر مي نويسد: «رَحْبَه، يکي از محلاّت کوفه است.». [7] .

روي اين بيان، مسجد سهله، در عصر ظهور، بسيار وسيع تر از وضع فعلي آن خواهد بود.

3- اعمال مسجد سهله، بسيار فراوان است. مقداري از آن ها از امام صادق (عليه السّلام) و مقداري ديگر از حضرت خضر (عليه السّلام) روايت شده است. [8] .

4- مهم ترين عمل مسجد سهله، دو رکعت نماز تحيّت مسجد است که امر شده ميان نماز مغرب و عشاء خوانده شود. [9] شيخ طوسي، به استحباب آن فتوا داده است. [10] .

5- در مورد شب چهارشنبه، سندي از معصوم (عليه السّلام) به دست ما نرسيده است [11] ، جز اين که سيّد ابن طاووس فرموده:

اگر خواستي به مسجد سهله بروي، آن را در ميان مغرب و عشاء قرار بده، در شب چهارشنبه، و آن، افضل از ديگر وقت ها است. [12] .

سيّد ابن طاووس، براي فرمايش خود، سندي نقل نکرده، ولي هرگز احتمال اين معنا نمي رود که بدون سند آن را گفته باشد. لذا احتمال اين معنا هست که سندي در دست او بوده که به دست ما نرسيده است. [13] .

6- محدّث نوري فرموده: «امّا مستند چهل شب، همان عمومات است.». [14] .

منظور از عمومات، رواياتي هستند که حکايت از قداست عدد چهل مي کنند. [15] .


پاورقي

[1] غيبت شيخ طوسي، ص 475؛ بحارالأنوار، ج 52، ص 333.

[2] روزگار رهايي، ج 2، ص 656.

[3] کامل الزيارات، ص 25؛ بحارالأنوار، ج 100، ص 440؛ مستدرک الوسائل، ج 3، ص 416.

[4] کافي، ج 3، ص 495؛ وسائل الشّيعة، ج 5، ص 267.

[5] مرآت العقول، ج 15، ص 491.

[6] معجم البلدان، ج 3، ص 76.

[7] همان، ص 33.

[8] المزار الکبير، ص 138-140.

[9] روايت دوازدهم.

[10] مصباح المتهجد، ص 747.

[11] بحارالأنوار، ج 53، ص 325.

[12] مصباح الزّائر، ص 105؛ بحارالأنوار، ج 100،ص 445.

[13] در اين جا مي توانيم از روايت مسجد مقدّس جمکران بهره بجوييم، طالبين به فصلنامه ي انتظار، ش 5، ص 353 مراجعه فرمايند.

[14] نجم ثاقب، ص 845.

[15] چهل نمونه از اين احاديث را در مقدّمه ي کتاب «چهل حديث پيرامون يوسف زهرا» آورديم و چهل منبع براي حديث «مَنْ حَفِظَ علي أُمّتي أربعين حديثاً...» ذکر کرديم. [ص 5 - 16].