قامت رعناي امام غائب
شابّ مربوع؛ [1] .
جواني متوسط.
شابُّ مربوع القامة؛ [2] .
جواني با قدّ متوسط.
رجلاً ربعة؛ [3] .
مردي متوسط.
لا بالطويل الشامخ ولا بالقصير اللاصق ممدود القامة؛ [4] .
نه بسيار بلند و نه بسيار کوتاه، با قامتي کشيده.
لم أر قط في... اعتدال قامته؛ [5] .
هرگز، در معتدل بودن قامت، مانند او را نديدم.
الجسم جسمٌ إسرائيلي؛ [6] .
بدن، مانند بدن فرزندان حضرت يعقوب است.
جسمه جسم إسرائيلي؛ [7] .
جسم ش مانند جسم بني اسراييل است.
کأنّه من رجال بني اسرائيل؛ [8] .
مثل اين که از مردان بني اسراييل است.
قليل اللحم؛ [9] .
کم گوشت.
ضربٌ من الرجال؛ [10] .
باريک اندام.
قوياً في بدنه؛ [11] .
بدني قوّي.
در وصف قامت رعناي حضرت نيز، دو دسته روايات وارد شده است: گروه نخست، رواياتي است که قد حضرت ولي عصر، عجّل الله تعالي فرجه، را بيان مي کند، و گروه دوم، رواياتي است که بدن و اندام مبارک امام غائب عليه السلام را تبيين مي کند.
از روايات گروه نخست، معلوم مي شود که قد حضرت اش، متوسّط است. المربوع، يعني: «الذي ليس بطويل ولاقصير». [12] ربعة، يعني: «مربوع الخلق لابالطويل ولابالقصير» [13] ، نه خيلي بلند قامت اند (الشامخ: العالي المرتفع) [14] و نه بسيار کوتاه قد (لصق و لزق و هي أقبحها إلاّ في أشياء نصفها في حدودها). [15] به خاطر شباهت امام به جدّ بزرگوارشان نبي گرامي اسلام صلي الله عليه وآله، در مورد قد ايشان نيز اين تعابير وارد شده است. [16] .
گروه دوم روايات، بيان مي کند که اندام حضرت، شبيه اندام فرزندان حضرت يعقوب است و وجه تشبيه را معمولاً بلندي قد و بزرگي جسم نقل مي کند [17] امّا چنان که صاحب العطر الوردي مي آورد، [18] تفسير به بلند قد بودن با مربوع و متوسّط بودن قامت، تناسب ندارد، بلکه وجه مناسب، نحافت و باريکي اندام است، چنان که در تعبيرات بعدي تصريح شده که «قليل اللحم است» و معناي «ضرب من الرجال» نيز همين است. چنان که ابن اثير مي گويد: «ضرب من الرجال: أي خفيف اللحم ممشوق مستدق؛ [19] خوش قامت و باريک اندام و بدني ورزيده که گوشت اضافي و لخت ندارد.». در مورد پيامبر هم آمده: «ضرب اللحم بين الرجال». [20] .
البته، اين ورزيده بودن، از اين که مي فرمايد: «قويٌّ في بدنه» نيز معلوم مي گردد.
طوبي زقامت تو نيارد که دم زند
زين قصّه بگذرم که سخن مي شود بلند
پاورقي
[1] الارشاد، ج 2، ص 382.
[2] بحارالأنوار، ج 51، ص 44 (از الفصول المهمة، ابن صباغ. کلام خود ابن صباغ است).
[3] دلائل الإمامة، ص 300 (ملاقات).
[4] کمال الدين، ج 2، ص 468 (م: ج 2، ص 212) [ملاقات ].
[5] الغيبة، طوسي، ص 255 (ملاقات).
[6] دلائل الإمامة، ص 233.
[7] کشف الغمة، ج 2، ص 469 (از اربعون حديثاً، ابي نعيم).
[8] الملاحم والفتن، ص 142 (از فتن سليلي).
[9] الغيبة، طوسي، ص 274.
[10] الملاحم و الفتن، ص 73 (از نعيم).
[11] کمال الدين، ج 2، ص 376.
[12] لسان العرب، ج 8، ص 107.
[13] لسان العرب، ج 8، ص 107.
[14] لسان العرب، ج 3، ص 30.
[15] لسان العرب، ج 10، ص 329.
[16] بحارالأنوار، ج 16، ص 42؛ الغارات، ج 1، ص 96 (مراجعه شود).
[17] بحارالأنوار، ج 51، ص 85؛ معجم أحاديث الإمام المهدي، ج 1، ص 130 (مراجعه شود).
[18] العطر الوردي، ص 48، (نقل از الإمام المهدي عند أهل السنّة، ص 504).
[19] النهاية، ج 3، ص 78.
[20] بحارالأنوار، ج 16، ص 180 - 185.