بازگشت

توضيحات مؤلف


حجم اصلي کتاب را نقل احاديث اهل بيت عليهم السلام شکل داده است، ولي مؤلّف، در مقدمه ي تا حدودي طولاني خود [1] و در لابلاي احاديث، توضيحاتي افزوده که در مجموع حدود 16 کتاب را به خود اختصاص داده است. [2] .

در مقدمه، انگيزه ي تأليف کتاب را انحراف اکثريّت منتسبان به شيعه از راه درست به خاطر وقوع غيبت دانسته و اشاره کرده که بيش تر مردمان، با انگيزه هاي غير صحيح، به اين مذهب روي آورده اند، لذا با اندکي شبهه از آن روي بر تافته اند. مؤلّف، در اين مقدّمه، بر نکته جالبي تأکيد مي کند. او، نوشته است: با وجود حجم عظيم روايات که از ائمه ي معصومين عليهم السلام درباره ي غيبت به ما رسيده، اگر حادثه ي غيبت به وقوع نمي پيوست، مذهب امامت باطل مي بود، بنابر اين، وقوع غيبت، خود، دليل بر صدق گفتار ائمه عليهم السلام است.

مؤلّف، اشاره مي کند که حيرت و ترديد اکثريّت شيعه در اين موضوع، امري غير منتظره نيست؛ زيرا، امامان عليهم السلام آن را پيشگويي کرده اند.

فهرستي از مطالب کتاب پايان بخش مقدّمه مؤلّف است.

نثر کتاب، شيوا و روان و دلنشين و آميخته با صنايع ادبي، بويژه سجع، و در عين حال بدون تکلّف است و چيره دستي مؤلّف را بر ادبيات عرب مي رساند. البته، از کسي که به لقب «کاتب» خوانده شده، جز اين، انتظاري نيست.

از آن جا که اين سطور، در روز ميلاد حضرت امير عليه السلام نگارش مي يابد، به نقل صلوات زيبايي بر آن حضرت و ائمه معصومين عليهم السلام برگرفته از مقدمه ي کتاب تبرّک مي جوييم: [3] .

نعماني، پس از ذکر مقام والاي حضرت ختمي مرتبت مي گويد:

صلّي الله عليه و علي أخيه أمير المؤمنين تاليه في الفضل و مؤازره في اللأواء و الأزْل و سيف الله علي أهل الکفر و الجهل، ويده المبسوطة بالإحسان و العدل، و السالک نهجه في کلِّ حالٍ، و الزائل مع الحق حيثما زال، و الحاوي [4] علمه و المستودع سرّه [و ]الظاهر علي مکنون أمره.

و علي الأئمة من آله الطاهرين الأخيار، الطيبين الأبرار، معادن الرحمة، و محلّ النعمة، و بدور الظلام، و نور الانام، و بحور العلم، و باب السلم، [5] الّذي ندب الله، جلّ و عزّ، خلقه الي دخوله، و حذرهم النکوب عن سبيله، حيث قال «يا أيّها الّذين آمنوا ادخلوا في السلم کافةً و لاتتبعوا خطوات الشيطان».... [6] .

درود خداوند بر پيامبر و برادرش امير المؤمنين که تالي تلو وي بود در فضيلت و يارِ او در سختي و مصيبت، شمشير پروردگار بر اهل کفر و جهالت و دستِ گشوده حق به احسان و عدالت. هماره، راه او مي پيمود وبر مدار حق حرکت مي نمود. گنجينه دانش ربوبي و وديعه گاه اسرار بود و چيره بر رازهاي پنهان پروردگار.

درود بر امامان اهل بيت، پاکان نيکو نهاد و پاکيزگان برتر از گناه و ايراد، معادن رحمت و جايگاه نعمت، ماه هاي درخشنده در تاريکي ها و روشني بخش انسان ها، درياهاي دانش و دروازه صلح و آشتي که خداوند، عزّ و جلّ، آفريدگان خويش را به وارد شدن بدان خوانده و از کناره جويي از راه آن بر حذر داشته، آن جا که مي فرمايد: «اي اهل ايمان، همگي، در صلح و آشتي در آييد و راه شيطان مپوييد»...


پاورقي

[1] الغيبة، نعماني، ص 18 - 32.

[2] همان، ص 36 / ذيل 7 (کوتاه)، 42، 43 - 51، 55 - 57، 101 - 102، 107 - 110، 112 / ذيل 4 (کوتاه)، 115 - 116، 127 / ذيل 24 (کوتاه)، 135 136، 136 / ذيل 1 (کوتاه)، 144 - 145، 149، 151، 153 - 154، 157 - 158، 160 - 161، 163، 165 - 166، 169 - 170، 172 / ذيل 5 (کوتاه)، 173 - 174، 175 / ذيل 12 (کوتاه)، 179، 183 - 184، 184 - 185، 190 - 191، 193 - 194، 196، 201، 207 - 208، 211 - 212، 244 - 247، 282 - 283، 311 / ذيل 5 (کوتاه)، 323 - 324، 332 (خاتمه ي کتاب).

[3] متن اين صلوات را از نسخه ي رضويه نقل کرده و به اختلافات مهم نسخه چاپي در حاشيه اشاره مي کنيم.

[4] متن نسخه ي چاپي: الخازن.

[5] در چاپ آقاي غفاري به جاي السلم، «السلام» آمده که هر چند با «الأنام» هم سجع است، ولي عبارت صحيح (که در نسخه ي خطي و چاپ سنگي آمده) «السلم» است که با «العلم» هم سجع بوده و با آيه ي مورد استشهاد، تناسب دارد.

[6] الغيبة، نعماني، ص 20.