بازگشت

دعاي ندبه، انشاء کدام امام است؟


امّا اين که اين دعاي شريف از جانب کدام يک از معصومين عليهم السلام صادر شده است، باز هم به روشني معلوم نيست.

از ظاهر عبارت مرحوم «ابن بزوفري» آشکار مي شود که اين دعا از امام زمان عليه السلام است. در اين صورت، بايد بگوييم: اين دعاء نيز از توقيعاتي است که از جانب حضرت صاحب الامرعليه السلام براي مرحوم ابن بزوفري که در زماني نزديک به غيبت صغري مي زيسته، صادر شده است همانند توقيعاتي که براي مرحوم شيخ مفيد صادر شده اند.

احتمال دوم اين است که اين دعا از سوي امام صادق عليه السلام صادر شده باشد؛ همان طور که مرحوم مجلسي در کتاب «زاد المعاد» [1] فرموده است.

هر چند بعضي خواسته اند احتمال دوم را به خاطر ناسازگاري بعضي از مضامين دعا با صدور از جانب امام صادق عليه السلام مردود سازند، ولي بر اهل تحقيق روشن است که اين اشکالات قابل توجيه است؛ زيرا نظير چنين مضاميني در موارد ديگر از امام صادق عليه السلام [2] و ديگر ائمه عليهم السلام [3] نقل شده است. امّا به هر حال آن چه از سند دعاي ندبه معلوم مي شود، اين است که اين دعا، دعاي غير مأثور نيست، بلکه دعايي است که از جانب يکي از ائمه هدي عليهم السلام نقل شده است. علاوه بر اين، با دقّت در متن اين دعاي شريف به آساني آشکار مي شود که چنين مضمون بلند و ملکوتي، خود از جمله تأييدات غيرقابل انکار بر صدور دعاي ندبه از سوي امام معصوم عليه السلام است.


پاورقي

[1] زاد المعاد، علامه مجلسي، ص 491.

[2] کمال الدين، مناجاتي که سديرازامام صادق عليه السلام در رابطه با امام زمان عليه السلام نقل مي کند.

[3] منتخب الاثر، باب 3، فصل 10، ح 4، ص 140. امام رضاعليه السلام در بيان علت دست بر سر نهادن، هنگام ذکر نام قائم عليه السلام در ضمن عبارتي مي فرمايد عبد خاضع هنگام مشاهده ي مولايش، چنين مي کند و خود امّا رضاعليه السلام نيز چنين مي کرد، به نحوي که گويا امام زمان عليه السلام، آن حضرت را نيز مشاهده مي کند. البته توجيهاتي مانند اراده ي تعليم به شيعيان در مورد چنين مواردي بجا به نظر مي رسد.