براي بيان موضع اصولي و منطقي قرآن نسبت به آينده بشر، نمي توان از موضع گيري آن نسبت به اصول حاکم بر تاريخ و تحولات اجتماعي جهان چشم پوشي کرد.

در عصر نزول قرآن، بحث از ظهور دين حق و گسترش و چيره شدن آن بر تمامي دين ها، به حق راجع به آينده بوده. و نحوه تحقق اين پيشگويي، با توجّه به منطق قرآن، يک بحث علمي و قابل فهم است.

مصداق واقعي آن، ظهورِ دين حق و رهبري اين حرکت جهاني و گسترده است که پس از امتحان هاي فراوان و آمادگي هاي لازم، تحقق پذير مي باشد. اين مسأله در قرآن مورد بحث و اشاره يا تصريح قرار گرفته و براي پذيرش و هماهنگ شدن آن با شرايط لازم، زمينه سازي هاي فراوان شده است.

قرآن کريم براي روشن نمودن اين امر و جلب توجّه جهانيان به آينده جهان و آينده دين حق، بر سه اصل متين و علمي تأکيد کرده و آنها را به گونه هاي مختلف، توضيح داده است:

اصل اول: قانون مندي حرکت تاريخ؛

اصل دوم: ضرورت شناخت قوانين حاکم بر حرکت تاريخ؛

اصل سوم: ضرورت ايمان به مهم ترين سنت هاي حاکم بر تاريخ و لزوم به کارگيري سنت ها براي ايجاد تحوّلات اجتماعي.