افکار و عقايد محمّد بن تومرت را در موارد زير مي توان خلاصه کرد:

مبارزه با منکرات و فساد حاکمان؛

تکيه بر نام «مهدي آل محمد» و تبليغ وسيع از اصل مهدويّت؛

ادعاي مهدويّت و اين که او همان مهدي موعود است؛

گفته اند، او، در باطن، به مذهب شيعه تمايل داشت، ولي اظهارنمي کرد. [1] .

موحّدين، به پيشوايي عبدالمؤمن، در سال 540 ه.ق، بر قسمت غربي اندلس تسلّط يافتند و جزيره خضراء و اشبيليه و قرطبه و غرناطه را فتح کردند.

آن چه بيش از هر چيز در حکومت موحّدين قابل تأمّل است و توجه به آن براي درک زمينه هاي پيدايش داستان جزيره خضراء لازم است، موضوع مهدويّت و ادعاي آن از سوي محمد بن تومرت است.

اين عقيده، پس از تومرت، در ميان پيروان او باقي ماند، به گونه اي که برخي از آنان مرگ تومرت را منکر شدند و باور داشتند که او بار ديگر ظهور خواهد کرد.

ابن تومرت، در خطبه هاي خود چنين مي گفت:

الحمدللّه... و صلّي الله علي سيّدنا محمّد المبشّر بالمهدي يملأ الأرضَ قسطاً و عدلاً کما ملئتْ ظلماً و جوراً يَبعَثُه الله إذا نُسِخَ الحقُّ بالباطل و أُزيلُ العدلُ بالجور، مکانُه المغرب الأقصي و زمنُه آخر الزمن و اسمُه اسمُ النبي و نسبُه نسبُ النبي و قد ظهر جور الأُمراء و امتلأتِ الأرضُ بالفساد و هذا آخر الزمان والاسمُ الاسمُ والنسبُ النسبُ والفعلُ الفعلُ. [2] .

بنابراين «محمد ابن تومرت» به صراحت خود را «مهدي موعود» ناميده است.